12 Μαΐ 2009

Jane's Report: Πορεία Αλβανίας προς ΕΕ και Εθνικές εκλογές

Ανάλυση για την πορεία της Αλβανίας στην Ευρώπη σε συνάρτηση και με τις εσωτερικές εξελίξεις στη χώρα δημοσιεύεται στο τελευταίο τεύχος της επιθεώρησης Janes Report.

Για τους Αλβανούς η ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ, ήταν η αποκορύφωση μίας μακράς πολιτικής προσανατολισμένης προς την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες που σχεδιάστηκε να τραβήξει τη χώρα έξω από τα ταραγμένα χρόνια και τα χρόνια χάους που ακολούθησαν «την πιο απομονωτική και καταπιεστική δικτατορία της Ευρώπης», επισημαίνεται. Με τη συμμετοχή στο ΝΑΤΟ εξασφαλισμένη, η κυβέρνηση της Αλβανίας στρέφει πλέον την προσοχή της στις Βρυξέλλες.

Ο Πρωθυπουργός Bersiha, υπέβαλε επισήμως αίτηση υποψηφιότητας της Αλβανίας στην ΕΕ στη Σύνοδο της Πράγας στις 28 Απριλίου. Παρόλο που τα Τίρανα δεν θα επαναπαυτούν στις δάφνες ενός τέτοιου ιστορικού γεγονότος δεν είναι και πολύ πιθανό ότι οι Βρυξέλλες θα είναι εξίσου ευχαριστημένες, καθώς είχαν επανειλημμένως πει στον Berisha και τους Υπουργούς του ότι η αίτηση θα έπρεπε υποβληθεί μετά τις εθνικές εκλογές στις 28 Ιουνίου.

Οι Βρυξέλλες αποδίδουν μεγάλη σημασία στο γεγονός ότι η χώρα πρέπει να διοργανώσει εκλογές εθνικές, σύμφωνα με τις διεθνείς προδιαγραφές και έχει υπογραμμίσει ότι η διεξαγωγή ελεύθερων και δίκαιων εκλογών τον Ιούνιο παραμένει σημείο κλειδί για την πρόοδο της υποψηφιότητας της χώρας στην ΕΕ.

Το ΔΚ του Μπερίσα αγνόησε εντελώς τις εκκλήσεις της ΕΕ, ανακοινώνοντας την υποβολή επίσημης υποψηφιότητας και ανοίγοντας με τον τρόπο αυτό μία σειρά από ζητήματα. Η συγκυρία θα εξοργίσει και απογοητεύσει ορισμένους στην ΕΕ. Η ΕΕ δεν έχει σε αυτή τη φάση τη διάθεση να συζητήσει το ενδεχόμενο διεύρυνσης (με μία προβληματική Προεδρία από την Τσεχία που επισκιάζεται από την παγκόσμια οικονομική κρίση και με το επικείμενο δεύτερο δημοψήφισμα στην Ιρλανδία όσον αφορά τη Συνθήκη της Λισσαβόνας). Εντούτοις η πρόωρη υποβολή υποψηφιότητας από τα Τίρανα ενδέχεται να έχει και ένα άλλο κίνητρο: το να εντυπωσιάσει δηλ. την κοινή γνώμη της χώρας.

Οι επικείμενες βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου δεν θα είναι εύκολη υπόθεση για τον Berisha και το κόμμα του. Υπολογίζει στην υποψηφιότητα της Αλβανίας στην ΕΕ για να δώσει ώθηση στην δημοτικότητά του. Η ατζέντα του βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στα οικονομικά επιτεύγματά των τελευταίων χρόνων κατά τη διάρκεια των οποίων σημειώθηκε ρεκόρ ανάπτυξης για τη χώρα και μία τεράστια βελτίωση στο βιοτικό επίπεδο.

Το καθεστώς υποψήφιας χώρας θα είναι «βούτυρο στο ψωμί» του Berisha που μπορεί να πάει στις εκλογές, βέβαιος ότι θα εντυπωσιάσει τους ψηφοφόρους του. Αλλά εν μέσω των ανησυχιών του ΔΝΤ ότι οι ισχυρισμοί της κυβέρνησης για την ευρωστία της οικονομίας έχουν διογκωθεί η αντιπολίτευση είναι σε στάση αναμονής και έτοιμη να επιτεθεί.

Ο Αρχηγός της Αντιπολίτευσης ο σημερινός Δήμαρχος των Τιράνων Edi Rama, έχει σοβαρές πιθανότητες να νικήσει στις εκλογές τον πιο ηλικιωμένο και πιο συντηρητικό Berisha. Πρόκειται για μία «σαγηνευτική προσωπικότητα», η οποία έχει χτίσει την πολιτική του καριέρα στη βάση του ότι καθάρισε την πρωτεύουσα της χώρας με περισσότερες από μία έννοια. Στα Τίρανα θεωρείται ως ένα είδος ήρωα της πόλης, που προσελκύει τη ψήφο των νέων, αλλά παραμένει δημοφιλής και με τις ξένες επιχειρήσεις. Ο Rama σκοπεύει να προσελκύσει τους νεαρούς, αστούς ψηφοφόρους αλλά και τους αδιάφορους για τα πολιτικά Αλβανούς που έχουν βαρεθεί τα συνεχή σκάνδαλα και τη διαφθορά που συνδέονται με τους παλιούς πολιτικούς.

Το κόμμα του Berisha μποϋκοτάρει αυτή τη στιγμή τη Βουλή, εξαιτίας του αόριστου - και προφανώς χωρίς τέλος - ζητήματος των αλβανικών ταυτοτήτων Ο Berisha δρώντας σύμφωνα με τις υποδείξεις του ΟΑΣΕ εισήγαγε ένα νόμο που ζητά από όλους τους Αλβανούς να προμηθευτούν τις νέες ταυτότητες οι οποίες θα τους εξασφαλίσουν το δικαίωμα συμμετοχής τους στις εκλογές, ταυτότητες οι οποίες κοστίζουν το μη ευκαταφρόνητο ποσό (σ.σ. για την Αλβανία) των 10 ευρώ. Οι σοσιαλιστές του Ράμα είναι εξοργισμένοι με αυτό που αποκαλούν «φόρο εκλογών». Χιλιάδες Αλβανοί, πρόκειται να καταθέσουν αίτηση για τις νέες ταυτότητες ελπίζοντας πιθανόν ότι η υποχρέωση για την καταβολή αυτού του ποσού, θα παραβλεφθεί την τελευταία στιγμή, πράγμα που όμως είναι μάλλον απίθανο να συμβεί. Το αποτέλεσμα είναι πολλοί να προβλέπουν χαμηλή συμμετοχή και πιθανόν την καταδίκη από την ΕΕ που δεν θα εντυπωσιαστεί (από τη διεξαγωγή αυτών των εκλογών). Tα πράγματα έφτασαν σε αδιέξοδο όταν ο Πρόεδρος της Αλβανίας ο Bamir Topi αναγκάστηκε να βγει στην τηλεόραση και να ανακοινώσει ότι οι εκλογές δεν θα αναβληθούν λόγω του ζητήματος των ταυτοτήτων, αλλά υπάρχει έντονη ανησυχία ότι το αποτέλεσμα θα είναι οι εκλογές να μοιάζουν με φάρσα, γεγονός που θα διαλύσει τις ελπίδες για μία ταχεία διαδικασία υποψηφιότητας.

Στην πρόβλεψή του Βρετανικό think tank επισημαίνει τα εξής:

Η Αλβανία έχει υποβάλλει επισήμως αίτηση για το καθεστώς υποψήφιας χώρας παρά τις αντιρρήσεις των Βρυξελλών. Τα αλβανικά ΜΜΕ θα πανηγυρίσουν την εξέλιξη αυτή ως επιτυχία για τη χώρα, αλλά ο Berisha θα επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί την κατάσταση αυτή προς ίδιον εκλογικό όφελος. Το ζήτημα των ταυτοτήτων θα είναι κεντρικής σημασίας όσον αφορά την προσέγγιση της ΕΕ απέναντι στις επικείμενες εκλογές. Υπό την πίεση τη αντιπολίτευσης η κυβέρνηση ενδέχεται να υποχωρήσει και να αφήσει κατά μέρος το τέλος για την έκδοση των ταυτοτήτων, αλλά αυτό δεν είναι το στυλ του Berisha. Είναι πιο πιθανό να αρνηθεί να αλλάξει πολιτική προκαλώντας ζημία στις ελπίδες της χώρας όσον αφορά την ΕΕ, άσχετα από το ποιός θα νικήσει στις εκλογές, οι οποίες είναι αυτή τη στιγμή αμφίρροπες.