14 Οκτ 2009

Η κατάσταση του Κυπριακού πριν την άφιξη Γ.Παπανδρέου

Με δυό κύρια άρθρα τους χθες οι κυριακές εφημερίδες ΠΟΛΙΤΗΣ και ΦΙΛΛΕΥΘΕΡΟΣ δίνουν τις πραγματικές όψεις της κυπριακής κοινωνίας και πως αντιμετωπίζουν τη κατάσταση στο νησί όπως έχει διαμορφωθεί ενώ αναφέρονται και στο τι περιμένουν από την επικείμενη επίσκεψη του πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου.

Ο «ΠΟΛΙΤΗΣ», στο κύριο άρθρο της με τίτλο «Ο οδικός χάρτης», αναφέρει τα εξής: «Ξεκίνησε ήδη στην Κύπρο η δημόσια συζήτηση για το κατά πόσο θα πρέπει να εξεταστεί σοβαρά η πρόταση εκπόνησης ενός νέου οδικού χάρτη των ενταξιακών της Τουρκίας που διατύπωσε ο νέος Πρωθυπουργός της Ελλάδας. Ο Γιώργος Παπανδρέου φθάνει στο νησί στις 19 Οκτωβρίου και η πρότασή του θα κυριαρχεί στην ατζέντα των συνομιλιών με τον Δ. Χριστόφια. Και δεν χρειάζονται εμπεριστατωμένες γνώσεις πολιτικής και διπλωματίας για να αντιληφθεί κανείς ότι, αν Ελλάδα και Κύπρος ενστερνισθούν την κατάρτιση ενός νέου οδικού χάρτη για την Τουρκία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου, αυτό σημαίνει ουσιαστικά στην αναβολή της αξιολόγησης της Άγκυρας και τη μετάθεσή της σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα στο άμεσο μέλλον.

Σημειώνεται, επίσης, ότι παρασκηνιακά η κυβέρνηση Χριστόφια δεν απορρίπτει το ενδεχόμενο υιοθέτησης της πρότασης του κ. Παπανδρέου, με το επιχείρημα ότι είναι λογική, ρεαλιστική και δείχνει να συνάδει με την τρέχουσα αντίληψη μεταξύ των εταίρων μας στην Κοινότητα. Ο λόγος που μελετάται σοβαρά η πρόταση του Πρωθυπουργού είναι προφανής. Η Κυπριακή Δημοκρατία επιδιώκει κοινή απόφαση των 27 εταίρων για την αξιολόγηση της Άγκυρας. Έναν συμβιβασμό, δηλαδή, κατά τα πρότυπα με τα οποία λειτουργεί η ΕΕ. Στην παρούσα συγκυρία, κανείς εταίρος στην Κοινότητα δεν επιθυμεί να μπλοκάρει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας.

Επομένως, μια πρόταση που δίνει στην Άγκυρα πίστωση χρόνου να υλοποιήσει τις υποχρεώσεις της, με πρόβλεψη για κυρώσεις αν δεν το πράξει σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και σε συνάρτηση πάντα με την έμπρακτη συμβολή της στην επίτευξη προόδου των διαπραγματεύσεων του Κυπριακού, δίνει την ευκαιρία στους εταίρους μας να εξυπηρετήσουν τους βασικούς τους στόχους. Να μην θέσουν εκτός Ευρώπης την Τουρκία, τορπιλίζοντας τεράστια οικονομικά συμφέροντα, και ταυτόχρονα να της στείλουν μήνυμα πως θα πρέπει να επιδιώξει την επανεκλογή Ταλάτ τον ερχόμενο Απρίλιο για να μην καταρρεύσει η τρέχουσα διαδικασία λύσης στο νησί. Με προειδοποίηση ότι η κατάσταση αυτή θα αλλάξει άρδην, αν δεν συμβάλει στην εκπλήρωση και των δύο στόχων.

Οι πολιτικές δυνάμεις στην Κύπρο που αντιδρούν στην κατάρτιση νέου οδικού χάρτη για την Τουρκία είναι καλό να αντιληφθούν ότι στην Ε.Ε. είσαι δυνατός, αν οι προτάσεις σου εξυπηρετούν τα συμφέροντα της λέσχης που συμμετέχεις. Με δυο λόγια, η Κύπρος θα πρέπει ενόψει του Δεκεμβρίου να μετρήσει τις δυνάμεις της στους κόλπους της Κοινότητας. Και να αποφασίσει αν το μακροπρόθεσμο συμφέρον της, ως πλήρες μέλος της Ένωσης, είναι να προχωρήσει μόνη της ‘τιμωρώντας’ την Άγκυρα ή να συμπορευθεί με τις επιδιώξεις της Κοινότητας. Και πιστεύουμε ακράδαντα, όπως δείχνει να το πιστεύει και η νέα ελληνική κυβέρνηση, ότι η ευρωπαϊκή απομόνωση δεν εξυπηρετεί τους μακροπρόθεσμους στόχους της Λευκωσίας».

Ο «ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ», στο κύριο άρθρο της με τίτλο «Εξαγγελίες από τον Οκτώβριο», αναφέρει τα εξής: « Κομβικό σημείο για τη διαμόρφωση κοινής στάσης Αθηνών και Λευκωσίας για την αξιολόγηση της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας θα αποτελέσει η επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού, Γιώργου Παπανδρέου την ερχόμενη Δευτέρα στην Κύπρο. Οι δύο κυβερνήσεις έχουν εν πολλοίς δώσει το στίγμα των προθέσεών τους, ωστόσο, είναι προφανές ότι αφήνουν όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά και για λόγους τακτικής και για λόγους ουσίας. Και είναι λογικό και εκ των πραγμάτων αναμενόμενο, να καθορίζεται από τώρα ένα πλαίσιο κινήσεων, οι αποφάσεις ωστόσο θα ληφθούν κατά πάσα πιθανότητα την υστάτη.

Θεωρούμε πως λανθασμένα σπεύδουν κάποιοι να προκαταλάβουν αποφάσεις και να προαναγγείλουν ενδεχόμενη διαφοροποίηση της στάσης των δύο κυβερνήσεων. Κυρίως όταν δεν διαχειρίζονται το ζήτημα τούτο. Η Τουρκία θα κριθεί τον Δεκέμβριο, όπως έχει αποφασιστεί το 2006. Και η απόφαση που συνδυάσθηκε με το πάγωμα οκτώ ενταξιακών κεφαλαίων, δεν προέβλεπε ποσώς ότι το Δεκέμβριο του 2009, η Ένωση θα παρέπεμπε σε νέα αξιολόγηση, ανεξαρτήτως εάν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της ή όχι η Τουρκία.

Ενώπιόν μας έχουμε την αξιολόγηση του Δεκεμβρίου και πουθενά δεν γίνεται αναφορά σε Ιούνιο του 2010. Δεν θα πρέπει να βγάζουμε μόνοι μας τα μάτια μας με εξαγγελίες από τον Οκτώβριο, με τοποθετήσεις που παραπέμπουν σε διαφοροποίηση της στάσης μας. Και ποιος άραγε θα διασφαλίσει πως εάν η Τουρκία περάσει αλώβητη τον Δεκέμβριο με τη δική μας ανοχή και συναίνεση, τον Ιούνιο θα βρεθεί κράτος-μέλος, το οποίο θα μας υποστηρίξει; Θεωρούμε πως ούτε ως κίνηση τακτικής, ούτε ως πραγματική πρόθεση, δεν μπορεί να λειτουργήσει αυτή η προσέγγιση. Μια προσέγγιση, η οποία ειρήσθω εν παρόδω, δεν εξυπηρετεί τους ευρύτερούς μας σχεδιασμούς.

Είναι προφανές ότι για την Κύπρο, αλλά και για την Ελλάδα, δεν υπάρχει η πολυτέλεια να χαθεί η συγκυρία του Δεκεμβρίου. Εάν οι εξελίξεις επιβάλλουν αναθεώρηση τακτικής, αυτό θα πρέπει να γίνει αξιολογώντας τα δεδομένα και τις δυνατότητες, το Δεκέμβριο. Όταν σπεύδουμε να προαναγγείλουμε από τώρα ότι το Δεκέμβριο θα κάνουμε απλά τον τροχονόμο στην Άγκυρα, δεν έχεις δυνατότητα να εξασφαλίσεις κέρδη από αυτό το σταθμό. Έχεις μόνο να εγκλωβιστείς σε προσεγγίσεις που δεν θα βοηθήσουν ποσώς. Συνεπώς, να αναμένουμε τον κ. Παπανδρέου για συναποφασίσουμε το Δεκέμβριο".

».

Νέο "όχι" στον Μπλερ για Προεδρία ΕΕ

Ο Tony Blair δεν αναμένεται να είναι ο πρώτος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (νέα θέση που προβλέπει η Συνθήκη της Λισσαβόνας) λόγω των στενών του δεσμών του με τον προηγούμενο πρόεδρο των ΗΠΑ George Bush, εκτιμά ο Αυστριακός καγκελάριος Werner Faymann, σύμφωνα με σύντομο δημοσίευμα της AGENCE EUROPE. «Χρειαζόμαστε έναν υποψήφιο που δεν είναι με τον Bush αλλά με τον Obama» δήλωσε το σαββατοκύριακο ο σοσιαλδημοκράτης πολιτικός, στην πολιτική οικογένεια του οποίου ανήκει και ο Blair.

"Κόντρα" Μπασέσκου με Ελληνίδα εκπρόσωπο του ΟΑΣΕ

Δημοσιεύματα που αναφέρονται στην αντιπαράθεση του Προέδρου της Ρουμανίας, Traian Basescu, με την εκπρόσωπο του Ύπατου Αρμοστή του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), Γεωργία Παπαγιάννη, στο πλαίσιο διεθνούς συνεδρίου για την κατάσταση των ρομά. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, η κα Παπαγιάννη υποστήριξε ότι, βάσει των τελευταίων εκθέσεων του ΟΑΣΕ, οι ρομά υφίστανται ακόμα διακρίσεις στην παιδεία, τη δικαιοσύνη και την πρόσβασή τους σε κατοικίες, ενώ τα βίαια επεισόδια εναντίον τους κλιμακώνονται. Οι δηλώσεις της κας Παπαγιάννη προκάλεσαν την άμεση αντίδραση του Προέδρου της Ρουμανίας, ο οποίος τόνισε ότι «από τον Ύπατο Αρμοστή αναμένονται και μερικές λύσεις, όχι απλά παρατηρήσεις, αλλά και συμπεράσματα».

«Είμαι βέβαιος ότι η δραστηριότητά του (σ.σ. του Ύπατου Αρμοστή του ΟΑΣΕ για τις Εθνικές Μειονότητες, Knut Vollebaek) είναι σιωπηλή [...]. Έχω την εντύπωση ότι εσείς βρίσκεστε εδώ για να προωθήσετε την εκλογή του Ύπατου Αρμοστή. Εδώ δεν έχουμε εκλογές, έχουμε μία συζήτηση περί λύσεων» συνέχισε ο κ. Basescu. Από την πλευρά της, η κα Παπαγιάννη δήλωσε ότι η ίδια σέβεται όλους τους θεσμούς. «Κι εγώ σέβομαι όλους τους θεσμούς που είναι αποτελεσματικοί στην Ευρώπη» αντέταξε ο Πρόεδρος της Ρουμανίας.

Κυπριακό και Σουηδική Προεδρία

Όπως πληροφορεί το «ΚΥΠΕ», η σουηδική προεδρία της Ε.Ε., δια της Υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Σουηδίας Σεσίλια Μάλμστρομ, η οποία είχε σήμερα επαφές στο νησί, μια μέρα πριν τη δημοσιοποίηση της έκθεσης αξιολόγησης της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εξέφρασε την υποστήριξή της στις απευθείας διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό. Παράλληλα η κα Μάλμστρομ ανέφερε πως είναι πολύ πρόωρο να κριθεί τι θα γίνει το Δεκέμβριο κατά την αξιολόγηση της Τουρκίας από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Από την πλευρά του, ο Υπουργός Εξωτερικών Μάρκος Κυπριανού υπογράμμισε πως η Τουρκία πρέπει να εφαρμόσει πλήρως και να συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις της. Πρόσθεσε πως εάν μέχρι το Δεκέμβριο δεν υπάρξει συμμόρφωση τότε «δεν θα είναι η συνηθισμένη δουλειά που γίνεται αλλά θα πρέπει να υπάρξουν επιπτώσεις», σημειώνοντας πως αυτό αποτελεί ευρωπαϊκή υποχρέωση.

Σε δηλώσεις του ύστερα από σύντομη συνάντησή του στο Υπουργείο Εξωτερικών με την κα Μάλμστρομ και πριν παρακαθίσουν σε γεύμα εργασίας, ο κ. Κυπριανού είπε πως θα έχουν την ευκαιρία να συζητήσουν ευρωπαϊκά θέματα, όπως το συνταγματικό, υπενθυμίζοντας το πρόσφατο δημοψήφισμα επί της Συνθήκης της Λισαβόνας στην Ιρλανδία και την υπογραφή της από την Πολωνία. Ανέφερε επίσης πως θα συζητήσουν για το Κυπριακό. Σημείωσε εξάλλου πως η κα Μάλμστρομ είχε την ευκαιρία να συναντηθεί νωρίτερα με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια, ο οποίος την ενημέρωσε για τις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό και για τη θέση της Κύπρου αναφορικά με τις σχέσεις Ε.Ε.-Τουρκίας και την απόφαση που θα λάβει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το Δεκέμβριο για την Τουρκία.

Από την πλευρά της, η κα Μάλμστρομ εξέφρασε την υποστήριξη της Σουηδικής Προεδρίας στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, σημειώνοντας πως ο Πρόεδρος Χριστόφιας την ενημέρωσε για την πορεία των συνομιλιών. Είπε επίσης πως είχε την ευκαιρία να έχει και άλλες επαφές στο νησί και πως το πρωί συναντήθηκε με τον Υπουργό Εσωτερικών Νεοκλή Συλικιώτη με τον οποίο συζήτησε το θέμα της Μετανάστευσης και του Ασύλου. Σημείωσε πως με τον κ. Κυπριανού θα συζητήσουν επίσης για τη Συνθήκη της Λισαβόνας, τις σχέσεις με την Τουρκία, καθώς και για το επικείμενο Άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στο τέλος Οκτωβρίου, κατά το οποίο θα συζητηθούν θέματα που αφορούν στις κλιματικές αλλαγές.

Σε ερώτηση αναφορικά με τις σημερινές δηλώσεις του Προέδρου της Βουλής Μάριου Καρογιάν, ύστερα από τη συνάντησή του με την κα Μάλμστρομ, πως η περίοδος ανοχής από την πλευρά της Κύπρου έχει τελειώσει και «άρα λοιπόν η Τουρκία οφείλει να πληρώσει για όλα αυτά που δεν έκανε», ο κ. Κυπριανού είπε πως η θέση της κυπριακής Κυβέρνησης πάνω στο θέμα της αξιολόγησης της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας το Δεκέμβριο είναι γνωστή. Σημείωσε πως η Τουρκία έχει αναλάβει υποχρεώσεις προς την Ε.Ε., που αφορούν και την Κύπρο και πως η εκπλήρωσή τους δεν είναι θέμα επιλογής. Υπογράμμισε πως εάν μέχρι το Δεκέμβριο δεν υπάρξει συμμόρφωση τότε «δεν θα είναι η συνηθισμένη δουλειά που γίνεται αλλά θα πρέπει να υπάρξουν επιπτώσεις», σημειώνοντας πως «πιστεύουμε ότι αυτή θα πρέπει να είναι η ευρωπαϊκή απόφαση γιατί αποτελεί ευρωπαϊκή υποχρέωση». Πρόσθεσε πως το ποιες θα είναι αυτές οι επιπτώσεις «θα είναι κάτι που θα συζητήσουμε με όλους τους εταίρους μας στην Ε.Ε., την Προεδρία ασφαλώς, και θα αποφασιστεί το Δεκέμβριο, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις σχετικές συνθήκες τη συγκεκριμένη στιγμή ».

Η κα Μάλμστρομ ανέφερε πως δεν έχει διαβάσει ακόμη την έκθεση της Κομισιόν για την Τουρκία που θα δημοσιοποιηθεί αύριο. Είπε πως θα την διαβάσει και πως θα την συζητήσουν. «Ως συνήθως, όπως κάνουμε πάντα το Δεκέμβριο θα έχουμε μια γενική συζήτηση για την κατάσταση σε σχέση με τις υποψήφιες χώρες. Και θεωρώ ότι είναι πολύ πρόωρο να πούμε για το αποτέλεσμα αυτών συζητήσεων ». Ανέφερε πως η Προεδρία πρέπει να μελετήσει την έκθεση προσεκτικά και στη συνέχεια μέσα από τις συζητήσεις με την Κομισιόν και με τα διάφορα κράτη μέλη να δουν πώς θα προχωρήσουν στις συζητήσεις το Δεκέμβριο.

Απαντώντας σε άλλη ερώτηση, η κα Μάλμστρομ είπε πως «η Κομισιόν κάνει αυτή την άσκηση (των εκθέσεων για τις υποψήφιες χώρες) κάθε χρόνο» και πως η αξιολόγηση αυτή γίνεται σύμφωνα με ένα ξεκάθαρο και διαφανές σύστημα. Ανέφερε ότι «από την αρχή ο σκοπός μας ήταν εάν είναι δυνατόν, η Τουρκία εκπληρώσει τα κριτήρια να προχωρήσουμε προς το άνοιγμα ενός κεφαλαίου», προσθέτοντας πως «αυτό πιθανότατα να είναι το κεφάλαιο του περιβάλλοντος, δεδομένου ότι θα εκπληρωθούν όλα τα τεχνικά κριτήρια. Θα το γνωρίζουμε αυτό όταν θα συζητήσουμε την έκθεση αύριο ». Είπε εξάλλου πως η Προεδρία βρίσκεται σε συνεχή διάλογο με τα κράτη-μέλη καθώς και με την Τουρκία. «Υπάρχουν πράγματα που πρέπει να εκπληρώσουν. Αλλά είναι πολύ πρόωρο να κρίνουμε – είμαστε ακόμη στις αρχές Οκτωβρίου – το τι θα γίνει το Δεκέμβριο», κατέληξε.

Κρίσεις για την Ελληνική Εξωτερική πολιτική

Την ελληνική εξωτερική πολιτική υπό τη νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και στις προτεραιότητες του Έλληνα Π/Θ και ΥΠΕΞ Γ. Παπανδρέου, αναφέρεται άρθρο γνώμης του Jens Bastian, που καταχωρίζεται στη στήλη Comment is free της ηλεκτρονικής έκδοσης της ε/φ GUARDIAN υπό τον τίτλο Bold moves for Greece.

Ξεκινώντας το άρθρο του ο Bastian, σχολιάζει την επιλογή του Γ. Παπανδρέου να αναλάβει και το χαρτοφυλάκιο της εξωτερικής πολιτικής σημειώνοντας χαρακτηριστικά

«ο Παπανδρέου επέλεξε να αναλάβει και το Υπουργείο Εξωτερικών – σαν η δουλειά του Πρωθυπουργού να μην έφτανε σε μία χώρα που χρειάζεται επειγόντως οικονομικές, εκπαιδευτικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις». Η εξωτερική πολιτική κατά την προεκλογική εκστρατεία εξαιρέθηκε από την «φθηνή» ρητορική των πολιτικών λόγων των κομμάτων, επισημαίνει ο αρθρογράφος, καταγράφοντας δύο πιθανές αιτίες που επεξηγούν αυτό το γεγονός. Από τη μία πλευρά η οικονομική κρίση δεν άφησε πολύ χώρο για ουσιώδεις πολιτικές συζητήσεις σχετικά με τα εξωτερικά ζητήματα. Επιπλέον, όπως αναφέρεται «τα τρία κυρίαρχα θέματα στην ατζέντα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής: οι σχέσεις με τη Τουρκία, το ζήτημα του ονόματος της γείτονος χώρας “Μακεδονίας”/FYROM (όπως είναι πολιτικά ορθό στην Ελλάδα) και η μη αναγνώριση του Κοσόβου εξακολουθούν να αποτελούν επίμαχα ζητήματα

».

Η επιλογή της Τουρκίας ως πρώτο σταθμό για την προώθηση των εξωτερικών θέσεων, έχει συμβολικό χαρακτήρα που δεν άφησε αδιάφορα ούτε τα ΜΜΕ των δύο χωρών αλλά ούτε και τις Βρυξέλλες. Η ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε., οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό υπό την αιγίδα του ΟΗΕ αλλά και η συμφωνία Τουρκίας – Αρμενίας, την οποία χαιρέτισε ο Παπανδρέου ήταν στα θέματα που συζητήθηκαν, κατά την επίσκεψη του Παπανδρέου.

Ο αρθρογράφος καταλήγει με το ερώτημα εάν αυτά τα πρώτα βήματα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής θα μπορούσαν να αποφέρουν σύντομα αποτελέσματα.

«Οι σκεπτικιστές και κριτικοί, θεωρούν ότι ο Έλληνας Π/Θ πρέπει να είναι αφελής για να πιστεύει ότι μπορεί να διαχειριστεί δύο ζητήματα όπως η Τουρκία και το Κυπριακό, που παραμένουν για πάνω από τρεις δεκαετίες στάσιμα».

Ο Παπανδρέου, θα πρέπει να ξεπεράσει άμεσα τον σκόπελο των οικονομικών προβλημάτων αλλά παρόλα αυτά, μπορεί να κερδίσει πρόσθετο πολιτικό κύρος εάν ακολουθήσει μία αποφασιστική εξωτερική πολιτική.