Σχόλια για ΥΠΕΞ- 41

Υπό τον τίτλο «Η Σερβία στην ΕΕ το 2014 είναι εφικτός στόχος» και συνοδεία φωτογραφίας του, ο πρέσβης της Ελλάδας στη Σερβία, Δημοσθένης Στωϊδης, παραχώρησε συνέντευξη στην σερβική εφημερίδα DANAS. Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τον οδικό χάρτη που προτείνει η Ελλάδα για την ένταξη των χωρών των δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ το 2014, ο κ. πρέσβης επεσήμανε ότι η προσήλωση της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή προοπτική των χωρών των Δ. Βαλκανίων αποκορυφώθηκε με την πρωτοβουλία που είναι γνωστή ως ‘Ατζέντα της Θεσσαλονίκης’, το 2003. Υπογράμμισε δε ότι, σε αυτό το πλαίσιο, θα προκύψει ο καθορισμός ενός νέου χρονοδιαγράμματος, προκειμένου να δοθεί νέα δυναμική στη διαδικασία διεύρυνσης της ΕΕ, καθώς και ότι το έτος 2014 μπορεί να αποτελέσει εφικτό στόχο, γεγονός που θα έδινε στη Σερβία και στις υπόλοιπες χώρες της περιοχής αρκετό χρόνο για την επίσπευση των μεταρρυθμιστικών τους προσπαθειών για την ευρωπαϊκή ενσωμάτωσή τους, η οποία, ως γνωστό, αποτελεί τη στρατηγική τους προτεραιότητα. Ερωτηθείς εάν η πρωτοβουλία της Αθήνας λαμβάνεται σε συντονισμό με την Ουάσιγκτον (πληροφορία που δημοσιεύθηκε σχεδόν σε όλο τον σερβικό τύπο) η οποία τάσσεται υπέρ της συντομότερης δυνατής ένταξης των Βαλκανίων στην ΕΕ, ή πρόκειται για τυχαία σύγκληση απόψεων, ο κ. Στωίδης τόνισε ότι η διεύρυνση της ΕΕ αποτελεί ένα ευρωπαϊκό ζήτημα και όλες οι σχετικές αποφάσεις εμπίπτουν αποκλειστικά στην αρμοδιότητα των χωρών μελών, οι οποίες λαμβάνουν τις αποφάσεις ομόφωνα. Πρόσθεσε δε ότι σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο έτεροι δρώντες ενδεχομένως να έχουν ενδιαφέρον για τις εξελίξεις σε μείζονες οργανισμούς όπως η ΕΕ. Το ενδιαφέρον τους μπορεί, κατ’ αρχήν, να είναι κατανοητό, ωστόσο, θεσμικώς, στερούνται νομιμοποίησης.

·

· Λοιπόν η τρομοκρατία δεν απειλεί φαίνεται μόνον τους διαμένοντες εν Αθήναις και Θεσσαλονίκη. Το λέω αυτό γιατί το ΥΠΕΞ έστειλε σε περισσότερες από 15 πρεσβείες έγγραφο με τις οποίες τις προειδοποιεί να λάβουν μέτρα προστασίας για πιθανές τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον τους. Ιδιαίτερα μάλιστα ενημερώθηκε το Γενικό Προξενείο της Βενετίας και το Ινστιτούτο Βυζαντινών & Μεταβυζαντινών Μελετών του οποίου προΐσταται η καθηγήτρια Χρύσα Μαλτέζου. Ο λόγοι; Αντίποινα για συλλήψεις και προφυλακίσεις αναρχικών στην Ελλάδα!

·

·

Η επιμονή με την οποία ο ΒΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣ συνεχίζει να επιτίθεται – επιχειρώντας και να εμπλέξει τον Ανυπεξ Δημ. Δρούτσα, που δεν είναι της αρμοδιότητάς του- σε βάρος μερίδας εμπορικών ακολούθων, δημιουργεί πολλά ερωτηματικά για το τι υποκρύπτει στην πραγματικότητα. Κάποιοι μου λένε πως πρόκειται για στενή φιλική σχέση με συγκεκριμένο ακόλουθο στις ΗΠΑ, που «χτυπά» συγκεκριμένο πόστο και δεν μπορεί να το κερδίσει, αλλά κυρίως δεν επιθυμεί να επιστρέψει στην Αθήνα ο ίδιος!

·

· Όποιοι χάρηκαν από την απουσία παλαιών στελεχών του Γ. Παπανδρέου, την εποχή της υπουργίας του στη Βασ. Σοφίας, επί πρωθυπουργία Κ. Σημίτη, φοβούμαι πως θα … χάσουν τον ύπνο τους. Γιατί ακούμε πως ελαύνουν ακάθεκτοι σε θέσεις κλειδιά, με το πρόσχημα πως ούτε ο Δημ. Δρούτσας, ούτε ο Σπ. Κουβέλης είναι ικανοί να χειριστούν διοικητικά ζητήματα του υπουργείου, που λόγω ανάθεση σοβαρότερου έργου δεν προλαβαίνει να «βλέπει» ο Χ. Παμπούκης…

·

·

Πως τα πάτε εκεί στην Βουδαπέστη αλήθεια; Μαθαίνω πως η αλλαγή στην κορυφή της ιεραρχίας στο ΥΠΕΞ, έφερε νέες φουρτούνες καθώς η γνωστές διαφορές πρεσβείας και κοινότητας εντάθηκαν κι ενώ όλοι ερευνούν για να βρουν… επαφές!

·

· Δείχνει τώρα γιατί δεν μπόρεσε ποτέ να είναι πρώτη γραμμή! Φαίνεται πως ο πρώην υφυπεξ, Γιάννης Βαληνάκης, δεν κατάλαβε τίποτε από την παραμονή υπό την Ντόρα Μπακογιάννη στο υπουργείο και βγήκε να την στηρίξει στην κούρσα διαδοχής! Αλλά φυσικά, σχόλια για τα γούστα των άλλων δεν θα κάνουμε εμείς…

·

·

O Pierre Sellal, Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εξωτερικών είχε γεύμα εργασία με τον Κύπριο ομόλογό του, Νικόλαο Αιμιλίου, στις 27 Οκτωβρίου. Η συνάντηση αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο της συνέχισης των πρόσφατων διμερών επισκέψεων υψηλού επιπέδου, όπως αυτή του Προέδρου της Δημοκρατίας της Κύπρου, Δ. Χριστόφια, τον Σεπτέμβριο, καθώς και του Κυπρίου ΥΠΕΞ, Μάρκου Κυπριανού την περασμένη εβδομάδα.

«Ανταποκρινόμενες στη βούληση των δύο αρχηγών Κρατών, οι διαβουλεύσεις αυτές αποσκοπούν στη συνέχιση ενός ενισχυμένου διαλόγου που φέρει εις πέρας μια ομάδα εργασίας επιφορτισμένη με την εμβάθυνση των σχέσεων σε όλα τα πεδία».

«Κατά τη συνάντηση του Γενικού Γραμματέα με τον κ. Αιμιλίου θα δοθεί έμφαση στις πολιτικές, οικονομικές, στρατιωτικές και πολιτιστικές μας σχέσεις με προοπτική να προσδιορισθεί, προσεχώς, ένας γάλλο - κυπριακός οδικός χάρτης».

·

· Βαλκανική περιοδεία ετοιμάζει ο Ανυπεξ, Δημ. Δρούτσας το δεύτερο δεκαήμερο του Νοεμβρίου, με σκοπό να συναντήσει τις τοπικές ηγεσίες και να ενημερωθεί για την τρέχουσα κατάσταση ενώ θα επιχειρήσει να «πουλήσει» και την ελληνική πρωτοβουλία για «ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων ως τα τέλη του 2014 στην ΕΕ» που τυγχάνει και της αμερικάνικης έγκρισης…

·

·

Η ΕΔΥ με επιστολή της στην ηγεσία του ΥΠΕΞ, τονίζει πως διαφωνεί με την τοποθέτηση πολιτικών επιλογών στις θέσεις εκείνες των Ειδικών Γραμματέων και Γενικών Γραμματέων που προβλέπει ο Οργανισμός του υπουργείου! Ναι, το ακούσανε… Αλλά ρέπει να ας πω ότι οι αποφάσεις έχουν ήδη ληφθεί!

·

· Την ιδιαίτερη χαρά του θέλει να εκφράσει ο ΔΡΑΓΟΥΜΑΝΟΣ γιατί ένας καταξιωμένος διπλωμάτης τοποθετήθηκε στο Γραφείο του προέδρου της Δημοκρατίας, Καρ. Παπούλια. Πρόκειται για τον Κωνστ. Μπίτσιο, που ανήκε στο Διπλωματικό Γραφείο του Κ. Καραμανλή και στη συνέχεια ανέλαβε ΓΓ Δημόσιας Τάξης. Κι ακόμη περισσότερο γιατί υπήρξε μαζί με τον Π. Μολυβιάτη, από εκείνους που με λογικά και πολιτικά επιχειρήματα, βοήθησαν να αποτραπεί η τραγωδία που θα έφερνε το «Σχέδιο Ανάν»!

·

·

Ο πρέσβης κ. Παρασκευόπουλος ακούγεται σαν ο πιθανότερος νέος επικεφαλής της ΣΤ’ Γενικής Διεύθυνσης, ενώ εξακολουθεί ν’ αναζητά στέγη ο Αλεξ. Μαλλιάς, που σύμφωνα με άσπονδους φίλους του, επιθυμεί ν’ αναλάβει ως ‘Έλληνας συνομιλητής στις συνομιλίες για το όνομα της πΓΔΜ. Αλλά τίποτε δεν έχει ακουστει για απομάκρυνση του κ. Βασιλάκη…

·

· Ο πρώην επικεφαλής της Ισραηλινής Ραδιοτηλεοπτικής Αρχής, Arye Mekel, είναι ο νέος πρέσβης ο οποίος τοποθετείται στην Ελλάδα. Ο Arye Mekel διετέλεσε σύμβουλος επί θεμάτων εξωτερικής πολιτικής του Πρωθυπουργού Yitzhak Shamir (1986-1989), Γενικός Διευθυντής της Ισραηλινής Ραδιοτηλεοπτικής Αρχής (1989-1993). Εντάχθηκε στο Υπουργείο Εξωτερικών το 1984 ως βασικός συνεργάτης ερευνητής του Κέντρου Πολιτικών Ερευνών. Έκτοτε, υπηρέτησε ως Γενικός Πρόξενος του Ισραήλ στις Νοτιοανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες (1993-2000), Διευθυντής του κυβερνητικού Κέντρου Τύπου, κατά τη διάρκεια του τελευταίου κύκλου τρομοκρατίας στο Ισραήλ, (2000-2002), επιτετραμμένος της Ισραηλινής Πρεσβείας στη Νότιο Κορέα (2001), ειδικός σύμβουλος στο Υπουργείο Εξωτερικών σε θέματα καταπολέμησης του αντι-Σημιτισμού (2001-2002), ειδικός εκπρόσωπος τύπου για τα ξένα ΜΜΕ (2000-2002), αναπληρωτής μόνιμος εκπρόσωπος του Ισραήλ στα Ηνωμένα Έθνη (2003-2004) και Γενικός Πρόξενος στη Νέα Υόρκη από τον Αύγουστο 2004. Τον Δεκέμβριο 2007, ο Mekel ανέλαβε ως εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών και κατόπιν τοποθετήθηκε ως αναπληρωτής διευθυντής πολιτιστικών υποθέσεων του ίδιου Υπουργείου .

Τα Γραφεία Τύπου της Κυπριακής Δημοκρατίας

Η κυπριακή εφημερίδα «ΠΟΛΙΤΗΣ», σε δημοσίευμα της Κάτιας Σάββα με τίτλο «Έμφαση στην ενημέρωση εκτός», με υπότιτλο «Καθώς εντείνεται στους επόμενους μήνες η διαπραγμάτευση του Κυπριακού, τα Γραφεία Τύπου σε διπλωματικές αποστολές της Δημοκρατίας στο εξωτερικό θα αυξηθούν ή θα ενισχυθούν. Θα επαναλειτουργήσει και το Γραφείο του Καΐρου» και υπέρτιτλο «Στελεχώνονται εκ νέου οι διπλωματικές αποστολές της Κύπρου με Συμβούλους Τύπου», αναφέρει τα εξής: «Η συνεχής και ολοκληρωμένη ενημέρωση του ξένου Τύπου αναφορικά με το Κυπριακό και τα άλλα ζητήματα προτεραιότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας κρίνεται αυτήν την περίοδο ιδιαίτερα σημαντική.
Σε αντίθεση με τη σφόδρα επιφυλακτική στάση που είχε η προηγούμενη κυβέρνηση όσον αφορά στη στελέχωση των διπλωματικών αποστολών μας σε διάφορες χώρες με λειτουργούς Τύπου, η οποία μάλιστα είχε οδηγήσει και στην κατάργηση των Γραφείων Τύπου Εξωτερικού το 2003, η παρούσα κυβέρνηση δείχνει με τις κινήσεις της να ευνοεί την αύξηση τους. Επιστέγασμα τούτου η πρόσφατη απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για σύναψη σύμβασης, υπό το καθεστώς μίσθωσης υπηρεσιών, κατόπιν πρότασης του Υπουργού Εξωτερικών, με δύο σύμβουλους επικοινωνίας στην Αθήνα (Χρίστα Νικολάου και Πέτρο Βοσκαρίδη) και ενός στη Μόσχα (Σοφοκλή Σοφοκλή). Βέβαια στις περιπτώσεις αυτές εκκρεμεί έγκριση της Βουλής για αποδέσμευση κονδυλίων για την αμοιβή τους, με την αρμόδια Επιτροπή Οικονομικών να αναμένει γραπτή απάντηση από τον υπουργό, Μάρκο Κυπριανού ως προς τον τρόπο πρόσληψης τους. Στη συνεδρία της Επιτροπής την περασμένη βδομάδα ηγέρθη θέμα ως προς τα κριτήρια επιλογής των τριών τη στιγμή που δεν προκηρύχθηκε διαγωνισμός.

Ενεργούν ποικιλοτρόπως
Όπως αναφέρεται πάντως σε επιστολή του Υπουργείου Εξωτερικών στον βουλευτή του ΔΗΣΥ Τάσσο Μητσόπουλο, ο οποίος υπέβαλε διάφορα ερωτήματα γύρω από τα Γραφεία Τύπου που λειτουργούν στις διπλωματικές μας αποστολές στο εξωτερικό, ‘ο κύκλος εργασιών των συμβούλων Τύπου δεν περιορίζεται στην ενημέρωση και επαφή με τα ΜΜΕ. Οι σύμβουλοι Τύπου ασχολούνται επίσης με την ενημέρωση ξένων ακαδημαϊκών, ομάδων φιλίας, δεξαμενών σκέψης και άλλων ιδρυμάτων και οργανισμών και συνεργάζονται μαζί τους για τη διοργάνωση, μεταξύ άλλων, σεμιναρίων και ημερίδων για τα θέματα της Κύπρου’. Καθώς εντείνεται στους επόμενους μήνες η διαπραγμάτευση του Κυπριακού, ο ρόλος των Συμβούλων Τύπου στο εξωτερικό καθίσταται ιδιαίτερα σημαντικός για την προώθηση των θέσεων της ε/κ πλευράς, για την ορθή ενημέρωση παραγόντων της διεθνούς κοινότητας για τα όσα τεκταίνονται στο τραπέζι των συνομιλιών, αλλά και για ανίχνευση τάσεων που επικρατούν σε μεγάλες πρωτεύουσες σε σχέση με τη διαδικασία λύσης του πολιτικού προβλήματος.

Ιδιαίτερη βαρύτητα
Στην ίδια επιστολή αναφέρεται επίσης ότι, ‘πέραν της αριθμητικής παρουσίας των Γραφείων Τύπου, όταν το Υπουργείο κρίνει ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα στα θέματα Τύπου σε κάποιες χώρες, στελεχώνει τα Γραφεία Τύπου με πέραν του ενός Συμβούλου Τύπου. Επίσης σε μερικές διπλωματικές αποστολές όπου δεν υπάρχουν Γραφεία Τύπου, προσλαμβάνονται βοηθοί Τύπου. Πρόκειται για άτομα που κατέχουν τη γλώσσα της χώρας και είναι σε θέση να μεταφράζουν τον Τύπο, να αποστέλλουν επιστολές για ανατροπή αρνητικών δημοσιευμάτων και να βοηθούν τον αρχηγό της διπλωματικής αποστολής στις επαφές του με τα ΜΜΕ’.

Θα αυξηθεί ο αριθμός
Σήμερα, όπως πληροφορεί τη Βουλή το Υπουργείο Εξωτερικών, λειτουργούν 15 γραφεία Τύπου σε αντίστοιχες διπλωματικές αποστολές της Δημοκρατίας στο εξωτερικό, ήτοι: Αθήνα, Βηρυτό, Βιέννη, Βερολίνο, Βρυξέλλες, Καμπέρα, Λονδίνο, Μαδρίτη, Μόσχα, Νέα Υόρκη, Ουάσιγκτον, Παρίσι, Ρώμη, Στοκχόλμη και Χάγη. Η προσπάθεια του Υπουργείου Εξωτερικών, εξηγείται στην επιστολή, είναι να καλύπτει συνεχώς τις αυξανόμενες ανάγκες ενημέρωσης του διεθνούς Τύπου. Τα υφιστάμενα Γραφεία Τύπου λειτουργούν στις σημαντικότερες πρωτεύουσες της Ευρώπης, στις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Ρωσική Ομοσπονδία και τη Μέση Ανατολή. ‘Με τη μεταφορά της αρμοδιότητας των Γραφείων Τύπου στο Υπουργείο Εξωτερικών το 2004, έγινε αξιολόγηση του ρόλου που διαδραμάτιζαν και της αναγκαιότητας ύπαρξης τους στις συγκεκριμένες πρωτεύουσες. Το Υπουργείο Εξωτερικών προσάρμοσε την ίδρυση και λειτουργία των Γραφείων Τύπου ανάλογα με τις προτεραιότητες της Κυπριακής Δημοκρατίας αναφορικά με το Κυπριακό και τα άλλα θέματα. Μέσα σ' αυτά τα πλαίσια καταργήθηκαν Γραφεία Τύπου όπως εκείνο στο Μεξικό και ιδρύθηκαν άλλα όπως στη Βιέννη και τη Βηρυτό όπου δεν υπήρχαν προηγουμένως γραφεία Τύπου’. Ας σημειωθεί ότι στο πλαίσιο της συνεργασίας της Κυπριακής Δημοκρατίας με χώρες που μετέχουν στην Ισλαμική Διάσκεψη, καταβάλλεται προσπάθεια εξεύρεσης κατάλληλου λειτουργού για στελέχωση και επαναλειτουργία του Γραφείου Τύπου στο Κάιρο».

Ζητήματα Ασφαλείας στο Γεωπολιτικό Περιβάλλον της Κύπρου

Το Κυπριακό Κέντρο Μελετών (ΚΥ.ΚΕ.Μ.) διοργάνωσε πριν ένα μήνα στη Λευκωσία, Ημερίδα με τίτλο «Ζητήματα Ασφαλείας στο Γεωπολιτικό Περιβάλλον της Κύπρου». Στη συνέχεια προβάλλονται ορισμένα σημεία από ομιλίες της διοργάνωσης, λόγω του ενδιαφέροντος για τον προβληματισμό που έχει αρχίσει να αναπτύσσεται για τις ραγδαίες μεταβολές σε γεωπολιτικό - γεωστρατηγικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο στη Μέση Ανατολή και στην Ανατολική Μεσόγειο, και για το πώς αυτές επηρεάζουν μακροπρόθεσμα το Κυπριακό πρόβλημα.

→ Ο Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Κεμπέκ του Καναδά, Στέφανος Κωνσταντινίδης, στην ομιλία του με θέμα «Παράμετροι της Αμερικανικής Εξωτερικής Πολιτικής στη Μέση Ανατολή που επηρεάζουν την Κύπρο», ανέφερε ότι η υποστήριξη εκ μέρους των ΗΠΑ της ανάδειξης Ισραήλ και Τουρκίας σε βασικούς τους εταίρους και σε περιφερειακές δυνάμεις στην ευρύτερη Μέση Ανατολή αποτελεί για την Ελλάδα και την Κύπρο πρόβλημα όταν θίγει εθνικά μας συμφέροντα, φέροντας ως παράδειγμα την αμέριστη υποστήριξη των τούρκο - κυπριακών θέσεων και η συμπερίληψή τους στο κείμενο του σχεδίου Ανάν το 2004. υποστήριξε ότι η ελληνική και η κυπριακή Κυβέρνηση μπορούν να αντιδράσουν, ‘εξισορροπώντας’ την αμερικανική κυριαρχία στην περιοχή (λ.χ. εκτίμησε ότι έγιναν σωστά βήματα από την Κυβέρνηση Κ. Καραμανλή με ‘ανοίγματα’ προς Ρωσία και Κίνα) και με τη διεύρυνση της αντίληψής μας στη διεθνή σκηνή. Τόνισε ότι μία σωστή στρατηγική Ελλάδας και Κύπρου θα πρέπει να δίνει το μήνυμα στις ΗΠΑ ότι δεν είμαστε ‘δεδομένοι’ και η στάση μας στο Κυπριακό και έναντι της Τουρκίας να μην ‘εξαρτώνται’ από την αντίστοιχη αμερικανική. Γενικά, ανέφερε, χρειάζεται η αξιοποίηση όλων των μέσων, π.χ. του ελληνικού λόμπυ στις ΗΠΑ ή της ευρωπαϊκής μας συμμετοχής ως μοχλού προώθησης των εθνικών συμφερόντων και η χάραξη μίας μακροπρόθεσμης στρατηγικής, με ψυχρή λογική και όχι συναισθηματισμούς.

→ Ο διευθυντής του ΚΥ.ΚΕ.Μ., Χρήστος Ιακώβου, στην παρέμβασή του με θέμα «Ασύμμετρη Ανάπτυξη και Ασύμμετρες Απειλές στο Γεωστρατηγικό Περιβάλλον της Κύπρου: Δημογραφική Έκρηξη και Γεωπολιτική των Υδάτων», ανέπτυξε ένα ιδιαίτερα επίκαιρο, πολυσύνθετο σκηνικό που διαμορφώνεται στον περιβάλλοντα χώρο της Κύπρου. Όπως είπε, πρώτος ο Βρετανός μελετητής Thomas Robert Malthus ανέπτυξε στο δοκίμιό του «An Essay on the Principle of Population» (1798) τη θεωρία ότι η ασύμμετρη ανάπτυξη τροφίμων και πρώτων υλών αντιδιαστέλλεται με τη γεωμετρική ανάπτυξη του ανθρώπινου πληθυσμού στον πλανήτη, με αποτέλεσμα ο υπερπληθυσμός να οδηγεί στην εξάντληση των φυσικών πόρων, αυτή με τη σειρά της σε συνθήκες πολιτικοκοινωνικών αναταραχών και αυτές κατόπιν στη δημιουργία μεταναστευτικών κυμάτων. Η θεωρία του, με την εισαγωγή νέων όρων όπως ‘ζωτικός χώρος’, ‘ανταγωνισμός επιβίωσης’ και ‘προσπάθειας επιβολής κυριαρχίας και ελέγχου ζωτικού χώρου’, είχε τεράστια επίδραση στην πολιτική οικονομία και τη δημογραφία και σήμερα επιβεβαιώνεται.

Συνεχίζοντας, ανέφερε ότι η Κύπρος συνιστά ‘γεωπολιτική μειονότητα’ μέσα σε μία πλειοψηφία μουσουλμάνων στην ευρύτερη περιοχή που ανήκει. Μόνο πάνω στη νήσο, προς το παρόν, αποτελεί τοπική πλειοψηφία ο ελληνικός πληθυσμός. Αν το 1980 οι μουσουλμάνοι αποτελούσαν το 18% του παγκόσμιου πληθυσμού, κατά το α΄ μισό του 21^ου αιώνα θα αγγίξουν το 31-32% του παγκόσμιου πληθυσμού, και μάλιστα από αυτούς η πλειονότητα διαβιεί στη Μέση Ανατολή. Το 2025 ο παγκόσμιος πληθυσμός αναμένεται να εκτιναχθεί στα 9,3 δις. Ο ομιλητής εκτίμησε ότι διαμορφώνεται ένα επικίνδυνο από γεωστρατηγικής άποψης παγκόσμιο σκηνικό, λόγω της δημογραφικής έκρηξης και της συσσώρευσης φτώχειας στο νότιο ημισφαίριο από τη μια και της μείωσης του πληθυσμού και της συσσώρευσης πλούτου στο βόρειο ημισφαίριο από την άλλη. Ενδεικτικά, ανέφερε, το 2000 η Βόρεια Μεσόγειος διέθετε 205 εκατ. κατοίκους σε αντιδιαστολή με τη Νότια Μεσόγειο (εκτεινόμενη από Τουρκία μέχρι Μαρόκο) που ανερχόταν σε 246 εκατ. κατοίκους. Το 2025 η Βόρεια Μεσόγειος υπολογίζεται να έχει μόλις 204 εκατ. κατοίκους, ενώ η Ν. Μεσόγειος θα εκτοξευθεί στα 478 εκατ. κατοίκους. Επίσης, η Τουρκία από τα 74.960.000 άτομα το 2008, αναμένεται να ανέλθει το 2025 σε 96 με 103.000.000. Ερώτημα παραμένει τι ρόλο θα παίξει ο κουρδικός πληθυσμός, καθώς η δημογραφική έκρηξη στη χώρα συντελείται κυρίως στις ΝΑ περιοχές που διαθέτουν μεγάλες κουρδικές πλειοψηφίες.

Η ασύμμετρη δημογραφική ανάπτυξη στον κόσμο εγείρει πλείστα ζητήματα σε μακροστρατηγικό επίπεδο, όπως τη διασπορά της πολιτικής συνείδησης, τη διασπορά της τεχνολογίας και την αντιπαράθεση για φυσικούς πόρους, κυρίως το πετρέλαιο και το νερό. Η διαχείριση των υδάτων ίσως να προκαλέσει αλυσίδα πολέμων στα μέσα του 21^ου αιώνα. Ο κ. Ιακώβου πρόσθεσε πως δεν υπάρχει διεθνής συνθήκη μέχρι τώρα για την κατανομή των υδάτων, ιδίως για τους διασυνοριακούς ποταμούς. Τέσσερα δόγματα εφαρμόζονται στην ευρύτερη περιοχή, με 3 κύρια υδάτινα αποθέματα (την κοιλάδα Τίγρη και Ευφράτη, την κοιλάδα του Νείλου και την κοιλάδα του ποταμού Ιορδάνη και παραπλήσιων): α) αυτό της απόλυτης κυριαρχίας επί του ποταμού (που εφαρμόζει η Τουρκία), β) αυτό της ακεραιότητας του ποταμού (που εφαρμόζει η Αίγυπτος, από την οποία απλά διέρχεται και δεν εκπηγάζει ο Νείλος), γ) αυτό της συγκυριαρχίας ή κοινής ιδιοκτησίας (εφαρμόζεται από Συρία-Ιράκ για τον Ευφράτη) και δ) αυτό της δίκαιης χρήσης του νερού, που επιχειρεί να προωθήσει ο ΟΗΕ με την υπογραφή διεθνούς συνθήκης. Η Τουρκία πέτυχε με την υλοποίηση του αναπτυξιακού προγράμματος ΝΑ Τουρκίας να δεσμεύσει τη ροή των υδάτων σε βάρος της Συρίας και του Ιράκ, που τελούν πλέον σε ‘υδροπολιτική αιχμαλωσία’, και να μετατραπεί σε κύριο εξαγωγέα τροφίμων στη Μ. Ανατολή.

Η Μέση Ανατολή βιώνει σήμερα την υπέρ -συσσώρευση πληθυσμού στα μεγάλα αστικά κέντρα, την εξάντληση φυσικών πόρων, τη δημιουργία πολιτικοκοινωνικής αστάθειας και τη μετανάστευση. Η Κύπρος έχει να αντιμετωπίσει στις επόμενες δεκαετίες αυτό το οξύ πρόβλημα που την αφορά άμεσα. Η ρευστότητα, η αστάθεια και η αβεβαιότητα που χαρακτηρίζουν το γεωπολιτικό περιβάλλον της νήσου μπορούν να αντιμετωπισθούν μόνο με τη συμμετοχή της Κύπρου σε οργανισμούς, όπως η Ε.Ε. (βλ. πρόγραμμα FRONTEX για έλεγχο λαθρομετανάστευσης), και σχηματισμούς, όπως ο «Συνεταιρισμός για την Ειρήνη». Ο ομιλητής υποστήριξε ότι με το οξύ πρόβλημα της ευρύτερης περιοχής συνδέονται και οι πτυχές του Κυπριακού. Ενδεικτικά, είναι περισσότερο από αναγκαία η διατήρηση ενόπλων δυνάμεων (μικτών) μετά από επίλυση του Κυπριακού.

→ Η επιστημονική συνεργάτης του ΚΥ.ΚΕ.Μ., Ελένη Τζιωρτζή, στην ομιλία της με θέμα «Η Ενεργειακή Στρατηγική της Τουρκίας: Προεκτάσεις για την Ασφάλεια της Ανατολικής Μεσογείου» ανέλυσε τις γεωστρατηγικές φιλοδοξίες της γειτονικής χώρας, μέσω της ανάπτυξης της ‘διπλωματίας των αγωγών’, που εκτίμησε ότι της έχει αποφέρει σημαντικές ως τώρα επιτυχίες και έχει δρομολογήσει την επιτυχία του στόχου της να καταστεί βασικός ‘ενεργειακός διάδρομος’ στον κόσμο. Οι ΗΠΑ έχουν ‘επενδύσει’ σε αυτό το ρόλο της Τουρκίας, ώστε να ‘απεξαρτηθούν’ από τον Περσικό Κόλπο. Επιπλέον, η Τουρκία πετυχαίνει με αυτή την ανάδειξη στον ενεργειακό τομέα εκτός από τα πολιτικά οφέλη και την εξασφάλιση των δικών της ενεργειακών αναγκών (τα ισχνά ενεργειακά της αποθέματα καλύπτουν μόλις το 13% των αναγκών της), την ενίσχυση της εύθραυστης οικονομίας της και την αντοχή της σε πετρελαϊκές κ.ά. κρίσεις. Η αυτοπροβολή της ως ‘ενεργειακού δακτυλίου’ και ‘μεσολαβητή’ μεταξύ Δύσης και Ασίας έχει επιτυχία και επιφέρει σταδιακά την αποδυνάμωση όλων των άλλων ενεργειακών οδών που λήγουν στη Μεσόγειο. Η ίδια επιδιώκει σταθερά καλές σχέσεις με κράτη όπως το Αζερμπαϊτζάν, στο πλαίσιο του ‘ανοίγματος’ στις αγορές της Κεντρικής Ασίας, σε μία μορφή αναβίωσης του αρχαίου ‘δρόμου του μεταξιού’.

Είναι γεγονός ότι ο άξονας που σχηματίζεται από ΗΠΑ-Τουρκία-Ισραήλ-Γεωργία-Αζερμπαϊτζάν αποδυναμώνει όλους τους άλλους, όπως Ιράν, Ιράκ κλπ. Η κινητικότητα που επιδεικνύει τελευταία η Τουρκία για την υπογραφή όσο το δυνατόν περισσότερων συμβολαίων για αγωγούς φυσικού αερίου (βλ. αγωγός Nabucco από Κασπία προς Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία και Αυστρία με παράκαμψη Ρωσίας, συμφωνία Ρωσίας-Άγκυρας και συμφωνία Κατάρ-Άγκυρας) οδηγούν στην αποδυνάμωση της Κύπρου. Τον Αύγουστο του ’09 υπεγράφη η συμφωνία με τη Ρωσία για τον αγωγό Southstream και επίκειται επίσης διμερής συμφωνία με τη Ρωσία για μεταφορά φυσικού αερίου προς το Ισραήλ. Το λιμάνι Τζεϋχάν έναντι της χερσονήσου της Καρπασίας καθίσταται το κύριο σημείο κατάληξης των αγωγών μέσω Τουρκίας.

Κυπριακό: Τίθεται το ερώτημα τι θα γίνει αν βρεθούν πλούσια κοιτάσματα υδρογονανθράκων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της Κύπρου, εύρημα που θα επανέφερε στο προσκήνιο οδούς όπως αυτή Λιβάνου-Συρίας-Αιγύπτου και θα αποδυνάμωνε την κατάληξη αγωγών στο Τζεϋχάν. Φυσικά, η Τουρκία επ’ ουδενί επιθυμεί κάτι τέτοιο και ήδη προειδοποιεί με θερμά επεισόδια.

Κουρδικό: Επίσης, η ανάδειξή της σε ισχυρό γεωπολιτικό παίχτη τής προσφέρει τη δυνατότητα να απαιτήσει σημαντικά κέρδη για να μην αποκλειστεί από τα κοιτάσματα σε Κιρκούκ και Μοσούλη σε περίπτωση ανεξάρτητου Κουρδιστάν.

Σχέσεις με Ε.Ε.: Η Τουρκία αναδεικνύει το προφίλ της γεφυροποιού χώρας μεταξύ Ε.Ε. και ισλαμικού κόσμου. Στις τουρκικές φιλοδοξίες και στρατηγική μπορεί να αντιπαρατεθεί μόνο μία μακροπρόθεσμη, συγκροτημένη στρατηγική από Ελλάδα και Κύπρο, κατέληξε η κ.Τζιωρτζή.