Το «Πρόγραμμα της Στοκχόλμης»

H Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε χθες ανακοίνωση, σχετικά με το «Πρόγραμμα της Στοκχόλμης» το οποίο αφορά τις δράσεις και τις προτεραιότητες της Ε.Ε. για το χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, κατά τη χρονική περίοδο 2010-2014, και το οποίο αναμένεται να υιοθετηθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον προσεχή Δεκέμβριο.
Το νέο αυτό πρόγραμμα πρόκειται να οργανωθεί στη βάση τεσσάρων σημαντικών προτεραιοτήτων, οι οποίες στηρίζονται σε συγκεκριμένες προτάσεις που στοχεύουν να καταστήσουν αποτελεσματικότερα και προσιτά στους πολίτες τα πλεονεκτήματα ενός ευρωπαϊκού χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης.
1.Μια Ευρώπη δικαιωμάτων. Σύμφωνα με τον επίτροπο κ. Barrot ο χώρος της ελευθερίας, της ασφάλειας και της δικαιοσύνης θα πρέπει πρωτίστως να συνιστά έναν κοινό χώρο προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων, στους κόλπους του οποίου ο σεβασμός του ατόμου και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, καθώς και άλλα δικαιώματα που εμπεριέχονται στη Χάρτα των θεμελιωδών δικαιωμάτων, θα αποκτούν ουσιαστική υπόσταση. Ειδικότερα, η προτεραιότητα αυτή αφορά στην προστασία της ιδιωτικής ζωής και των προσωπικών δεδομένων, αλλά και στην άσκηση των πολιτικών δικαιωμάτων των πολιτών, στην προξενική προστασία τους στο εξωτερικό, καθώς ακόμη και στη θέσπιση μιας κοινής ημερομηνίας για τη διεξαγωγή των ευρωπαϊκών εκλογών σε όλη την Ευρώπη.
2.Μια Ευρώπη δικαίου και δικαιοσύνης. Η προτεραιότητα αυτή σχετίζεται με τη δημιουργία και εφαρμογή μηχανισμών, οι οποίοι θα διευκολύνουν την πρόσβαση των πολιτών στη δικαιοσύνη (ο ιστοχώρος e-justice, αναμένεται έως το τέλος του 2009), ούτως ώστε οι πολίτες να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους παντού στην Ε.Ε. και με τον τρόπο αυτό να επιλύονται αντιδικίες μικρής κλίμακας. Επιπλέον, αφορά στη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού δικαστικού χώρου και στην κατάργηση των ενδιάμεσων διαδικασιών (exequator), ώστε να διασφαλίζεται η εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων μεταξύ νομικών συστημάτων διαφορετικών κρατών-μελών, στην προώθηση μιας κοινής ευρωπαϊκής κατάρτισης και προγραμμάτων επιμόρφωσης δικαστών και εισαγγελέων, καθώς επίσης, και στη δυνατότητα ευκολότερης κυκλοφορίας πιστοποιητικών, ληξιαρχικών πράξεων ή συμβολαίων μεταξύ των κρατών της Ε.Ε., για την αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση των πολιτών.
3.Μια Ευρώπη που προστατεύει. Είναι απαραίτητο να αναπτυχθεί, επεσήμαναν ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής, μια στρατηγική για την εσωτερική ασφάλεια για την επιπλέον βελτίωση της προστασίας των πολιτών στους κόλπους της Ε.Ε. Η στρατηγική αυτή προϋποθέτει την ανάληψη δράσεων που σχετίζονται με την ενίσχυση της συνεργασίας των αστυνομικών και δικαστικών αρχών (πρόταση για τη δημιουργία ενός προγράμματος ‘Erasmus’ για αστυνομικούς και δικαστές), καθώς και την ανάληψη μιας περισσότερο αποφασιστικής και συντονισμένης δράσης έναντι της καταπολέμησης της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος.
4.Μια Ευρώπη αλληλεγγύης. Μια ακόμη σημαντική προτεραιότητα για το μέλλον, αφορά στην ενδυνάμωση και την εφαρμογή μιας πολιτικής μετανάστευσης και ασύλου, η οποία θα εγγυάται την αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών-μελών, αλλά και μεταξύ των κρατών-μελών με τρίτες χώρες. Η πολιτική αυτή θα πρέπει να θεμελιώνει ένα σαφές και κοινό καθεστώς για τους νόμιμους μετανάστες, να δίνει έμφαση στους δεσμούς που συνδέουν τη μετανάστευση με τις ανάγκες της ευρωπαϊκής αγοράς, καθώς και να βελτιώνει τα ήδη υπάρχοντα μέσα αντιμετώπισης της παράνομης μετανάστευσης. Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπεται η ενίσχυση της Frontex, η δημιουργία ενός συστήματος ηλεκτρονικής καταγραφής εισόδου και εξόδου μεταναστών από και προς τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., καθώς και η θέσπιση ενός καθεστώτος θεωρήσεων Schengen.
Όπως σημείωσε ο κ. Barrot οι προτάσεις αυτές πρόκειται να συζητηθούν στο ερχόμενο Συμβούλιο των αρμόδιων Υπουργών Εσωτερικών, ενώ θα συζητηθούν επίσης και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 12-13 Νοεμβρίου του 2009 και εν συνεχεία αναμένεται να υιοθετηθούν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου του 2009.
Ο κ. Barrot απαντώντας σε σχετικές δημοσιογραφικές ερωτήσεις διευκρίνισε ότι το καθεστώς θεωρήσεων Schengen θα επιτρέπει σε όποιους διαθέτουν την εν λόγω βίζα να κυκλοφορούν ελεύθερα σε όλα τα κράτη-μέλη που βρίσκονται στο χώρο Schengen, ενώ πρόσθεσε ότι «θα πρέπει να εξελιχθεί το ισχύον σύστημα έκδοσης θεωρήσεων, το οποίο στηρίζεται στην υπηκοότητα, προκειμένου να το αντικαταστήσουμε με ένα σύστημα αξιολόγησης ενδεχόμενης απειλής που μπορεί να αποτελεί ένα συγκεκριμένο άτομο. Επιθυμούμε να γνωρίζουμε καλύτερα ποιος ζητά την έκδοση βίζας», διευκρίνισε ο Επίτροπος.
Επίσης, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με την ενίσχυση της προστασίας των εξωτερικών συνόρων και την παράνομη μετανάστευση, ο κ. Barrot σημείωσε ότι για το σκοπό αυτό είναι εξαιρετικής σημασίας η ενίσχυση του συντονιστικού ρόλου και των δράσεων του Frontex, μέσω μάλιστα και του περιφερειακού γραφείου του που σύντομα θα εγκαινιαστεί, ενώ παράλληλα προς αυτή την κατεύθυνση, θα συμβάλλει και το σύστημα ηλεκτρονικής καταγραφής εισόδου και εξόδου από και προς την Ε.Ε. Αναφορικά δε, με το ζήτημα του «επιμερισμού του βάρους» (burden sharing), ο κ. Barrot σημείωσε ότι αυτό πρόκειται να εφαρμοστεί σε «εθελοντική βάση».
Στο σημείο αυτό, ο πρόεδρος της Επιτροπής συμπλήρωσε ότι κατά τη χθεσινή του συνάντηση με τον Τσέχο Πρωθυπουργό Fischer, όπου συζητήθηκε η προετοιμασία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουνίου, ο κ. Barroso πρότεινε στον προεδρεύοντα του Συμβουλίου να συμπεριληφθεί το ζήτημα της παράνομης μετανάστευσης στην ατζέντα του Συμβουλίου.
Τέλος, ερωτηθείς κατά πόσο η θέσπιση μιας κοινής ημερομηνίας για τη διεξαγωγή των εκλογών σε όλη την Ευρώπη θα συνεισφέρει στον περιορισμό της αποχής από τις κάλπες, ο κ. Barroso υπογράμμισε ότι δεν είναι δυνατό να εξασφαλιστεί η αποφυγή της αποχής, ωστόσο, όπως επεσήμανε, «η διεξαγωγή ευρωεκλογών γύρω στις 9 Μαΐου (που είναι η επέτειος της «Ημέρας της Ευρώπης») θα σημαίνει ότι οι εκλογές αυτές είναι σαφώς ένα ευρωπαϊκό ζήτημα και όχι ένα εθνικό θέμα, όπως παρατηρήθηκε σε διάφορα κράτη-μέλη της Ε.Ε.».