Πάλι για τα Δυτικά Βαλκάνια

Υπό τον τίτλο «Η Ελλάδα ωθεί τα δυτικά Βαλκάνια στην ΕΕ», άρθρο της Biljana Cpajak στην POLITIKA (ΠΟΛΙΤΙΚΑ), αναφέρεται στην πρόσφατη πρωτοβουλία της Ελλάδας για ένα ‘νέο οδικό χάρτη’ ένταξης των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ μέχρι το 2014, επισημαίνοντας ότι ορισμένοι αναλυτές διεθνών σχέσεων συμπίπτουν στην εκτίμηση ότι η Ελλάδα έχει συμφέρον να υλοποιηθεί η ταχεία ενσωμάτωση των χωρών της περιοχής στην ΕΕ, όπως και οι ΗΠΑ, και κάποιοι εξ αυτών θεωρούν επιπλέον ότι πίσω από αυτήν την ιδέα βρίσκεται η Ουάσιγκτον.
«Σε καμμία περίπτωση δεν πρέπει να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο η Ελλάδα να μπορεί να προωθήσει την πρόταση στην ΕΕ. Ας θυμηθούμε ότι την πρωτοβουλία της Συνόδου της Θεσσαλονίκης, το Μάιο του 2003, την προώθησε η ίδια η ελληνική κυβέρνηση, η οποία ως προεδρεύουσα της ΕΕ καθοδήγησε την διαδικασία σταθεροποίησης και διεύρυνσης της ΕΕ», επεσήμανε η πρώην διευθύντρια του Γραφείου της Σερβικής Κυβέρνησης για την Ευρωπαϊκή Ενσωμάτωση, καθ. Τάνια Μίστσεβιτς, προσθέτοντας πάντως ότι σήμερα οι προϋποθέσεις της διεύρυνσης της ΕΕ είναι λιγότερο ευνοϊκές σε σχέση με το 2003. Σύμφωνα με την κα Μίστσεβιτς η ένταξη της Σερβίας στην ΕΕ το 2014 δεν είναι ρεαλιστική, ακόμη και από τεχνικής απόψεως, αλλά δεν πρέπει να θεωρείται και αδύνατη, αφού ‘η ΕΕ, σε τελευταία ανάλυση, είναι πολιτική οργάνωση, στην οποία, με την συναίνεση της ολομέλειας των χ-μ, όλα είναι δυνατά’. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται από το παράδειγμα της ίδιας της Ελλάδας, η οποία, μολονότι το αίτημα υποψηφιότητας της είχε απορριφθεί από την Ευρ.Επιτροπή, ξεκίνησε τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις μετά από ομόφωνη απόφαση του Συμβούλιου της ΕΕ, οι οποίες διήρκησαν μόλις δύο χρόνια, παρατηρεί η κ. Μιστσεβιτς.
Σύμφωνα με τον καθηγητή της Σχολής Πολιτικών Επιστημών του Παν/μίου Βελιγραδίου, Πρέντραγκ Σίμιτς, η εν λόγω πρωτοβουλία της Ελλάδας έχει ‘τη δική της λογική’, καθώς η Ελλάδα είναι μια χώρα, η οποία δεν έχει μόνο παραδοσιακά φιλικές σχέσεις, αλλά επιπλέον την ανάγκη να διατηρηθεί η σταθερότητα στις βαλκανικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Σερβίας, αφού ‘ορισμένα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Σερβία, τα έχει δυνητικά και η Ελλάδα’. Υπενθυμίζοντας δε την αποτυχία των διαπραγματεύσεων στο Μπουτμίρ της Β-Ε, ο κ. Σίμιτς συμπεραίνει ότι και «οι ΗΠΑ, πιθανώς, έχουν συμφέρον να σταθεροποιηθούν ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες μέσω της Σερβίας και της Κροατίας, οι οποίες θεωρούνται αρωγοί της σταθερότητας στην περιοχή».
Την άποψη ότι η Αμερική ‘ειλικρινά τάσσεται υπέρ της ενσωμάτωσης όλης της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της Σερβίας- γεγονός που επιβεβαιώθηκε επανειλημμένως κατά την πρόσφατη επίσκεψη του αντιπροέδρου Μπάιντεν στη Σερβία’, καθώς και ότι ‘η Ουάσιγκτον αναγνωρίζει τις προσπάθειες που καταβάλλει η Σερβία περισσότερο από ό,τι οι Βρυξέλλες’, υποστηρίζει από την πλευρά του ο επίσης καθηγητής της Σχολής Πολιτικών Επιστημών του Παν/μίου Βελιγραδίου, Ντράγκαν Σίμιτς.
Σύμφωνα με τον εν λόγω καθηγητή, αναφορικά με τις αμφιβολίες που στο μεταξύ εκφράστηκαν, ως προς το αν οι ΗΠΑ επέλεξαν την Ελλάδα για αυτή την αποστολή, ο κ. Ντράγκαν Σίμιτς υπενθυμίζει ότι, μετά την πρόσφατη αποτυχημένη προσπάθεια της ΥΠΕΞ Χίλαρι Κλίντον να ‘μαλακώσει την σκληρή στάση της Ολλανδίας’, οι ΗΠΑ ενδεχομένως αναζητούν μια άλλη χώρα που διατηρεί στενές σχέσεις με τις χώρες της περιοχής, ιδιαίτερα δε με τη Σερβία, προκειμένου να διαμορφωθεί ένας ‘νέος οδικός χάρτης’ ταχείας προσέγγισης των βαλκανικών χωρών με την ΕΕ. Την ελληνική πρωτοβουλία ο κ. Ντράγκαν Σίμιτς χαρακτηρίζει ως ‘πιθανή ανίχνευση εδάφους’, στόχος της οποίας είναι μάλλον να προκαλέσει τις αντιδράσεις του Βελιγραδίου και των υπόλοιπων χωρών, παρά να μετατραπεί σε κάποια συγκεκριμένη πολιτική κίνηση’. Το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, την καθιστά κατάλληλη για την ανάληψη αυτής της πρωτοβουλίας, σημειώνει ο κ. Σίμιτς
Σε ό,τι αφορά στο βαθμός επιρροής των ΗΠΑ στη λήψη αποφάσεων στις Βρυξέλλες οι εκτιμήσεις ποικίλλουν, επισημαίνει η αρθρογράφος, παραθέτοντας την άποψη της κας Τάνια Μίστσεβιτς η οποία αποκλείει την πιθανότητα η Ουάσιγκτον να μπορεί να υπαγορεύει το ρυθμό διεύρυνσης της ΕΕ, περιορίζοντας την αμερικανική επιρροή σε χ-μ με τις οποίες οι ΗΠΑ διατηρούν στενές σχέσεις. Αντίθετα, ο καθ. Πρέντραγκ Σίμιτς, εκτιμά ότι ‘η Αμερική ήταν πάντα ‘ένα εξωτερικό μέλος της ΕΕ’, καθώς και ότι η ΕΕ, σε μεγάλο βαθμό δημιουργήθηκε στα θεμέλια του ΝΑΤΟ, δηλαδή ως αποτέλεσμα της αμερικανικής πολιτικής στην Ευρώπη. «Η ΕΕ αποτελεί μέλος της ευρωατλαντικής κοινότητας, της ‘πολιτικής οικογένειας’ που αποτελείται από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ», παρατηρεί χαρακτηριστικά ο κ. Σίμιτς