Τη δική του εξήγηση για την αλλαγή πλεύσης της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής που προσανατολίζεται πλέον περισσότερο προς τους ανατολικούς γείτονές της παρά προς τους «παραδοσιακά» δυτικούς συμμάχους της αλλά και για το θολό πολιτικό σκηνικό που επικρατεί στο εσωτερικό της χώρας και επιδρά στις αποφάσεις της εξωτερικής της πολιτικής, δίνει ο Fadi Hakura σε ανάλυση του με τον τίτλο Moving East, or West? που δημοσιεύεται στο τεύχος Μαρτίου 2010 του μηνιαίου περιοδικού The World Today της δεξαμενής σκέψης Chatham House.
Μεταξύ άλλων, ο Fadi Hakura προσπαθεί να καταγράψει την πραγματική κατάσταση που κρύβεται πίσω από την τουρκική εξωτερική πολιτική, θεωρώντας ότι είναι παρακινδυνευμένη η γενική άποψη πως η Τουρκία έχοντας στραφεί προς την ανατολή έχει εγκαταλείψει τις προοπτικές της προς την Δύση.
Αυτό που καθορίζει ως ένα μεγάλο βαθμό την εξωτερική πολιτική γράφει ο Hakura, είναι η οικονομία, το εμπόριο και η ενέργεια, τομείς στους οποίους η Τουρκία έχει στενότερους δεσμούς με τους ανατολικούς γείτονές της. Ωστόσο, υποστηρίζει ότι το βασικό συστατικό της εξωτερικής πολιτικής είναι η εσωτερική κατάσταση της χώρας η οποία φαίνεται πως διέπεται από αντικρουόμενα συστατικά στοιχεία. Και εξηγεί:
«Ξεκινώντας από τα βασικά, η Τουρκία δεν είναι ένα κυρίως κοσμικό κράτος. Μπορεί συνταγματικά να κατοχυρώνεται ότι το Ισλάμ δεν αποτελεί πηγή νόμου για τη χώρα, όμως το κράτος πληρώνει επιδοτήσεις σε χιλιάδες τζαμιά, τους μισθούς χιλιάδων ισλαμιστών κληρικών και υπαγορεύει την διδασκαλία θρησκευτικών μαθημάτων στα σχολεία. Από την άλλη πλευρά, η κοινή γνώμη φαίνεται πως κλίνει περισσότερο προς την Δύση προτιμώντας την ύπαρξη στενών σχέσεων με την Ευρώπη παρά με την Μέση Ανατολή και την Ρωσία. Σύμφωνα με μία περσινή έρευνα που διεξήγαγε το German Marshall Fund, περίπου το 50% των Τούρκων συμμετεχόντων δήλωνε υπέρ της ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε. ακόμα μετά τις αντιδράσεις από Γερμανία και Γαλλία».
Σύμφωνα με την ανάλυση, η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας βασίζεται σε μία ταραγμένη συνύπαρξη μεταξύ ιδεολογίας και πραγματισμού, με άλλα λόγια μεταξύ θρησκευτικού εθνικισμού και κοσμικής συνείδησης. Συνεπώς πρέπει να υπάρξει μία επιλογή προς τα πού θα στηρίζεται το κράτος και η κοινωνία της Τουρκίας. Τέλος, ο Hakura θεωρεί ότι το αποτέλεσμα αυτής της επιλογής θα είναι η κοσμική συνείδηση και όχι ο θρησκευτικός εθνικισμός θεωρώντας ωστόσο ότι κάτι τέτοιο δεν αποτελεί και την πιο βέβαιη κατάληξη στην περίπτωση της Τουρκίας όπου το αποτέλεσμα μπορεί να βρίσκεται κάπου στη μέση.
Ολόκληρο το κείμενο στο σύνδεσμο:
