22 Φεβ 2010

Η Ευρωπαϊκή Άμυνα, το μέλλον

Ποιος πίστευε πριν 20, 15 ή ακόμη και 10 χρόνια, ότι η Ευρώπη θα βρισκόταν στρατιωτικά παρούσα σε χώρες όπως το Τσαντ, με ναυτικό στη Σομαλία ή με αστυνομικούς στο Αφγανιστάν; Μάλλον κανείς μιας και ουδείς προέβλεπε την ανάγκη η ΕΕ, να δημιουργήσει δικής της ανεξάρτητη στρατιωτική δομή. Αυτό έγινε σαφές και κατανοητό, πολύ δε περισσότερο αναγκαίο, μετά τη στρατιωτική επέμβαση του ΝΑΤΟ στο Κόσοβο (1999). Οι Βρυξέλλες κατανόησαν ότι δεν είναι δυνατόν οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ να καθοδηγούν ερήμην της τις αποφάσεις και τις ενέργειες σε μια γεωγραφική ζώνη που ανήκε στη δική της ήπειρο.

Η ευρωπαϊκή άμυνα έχει αντιμετωπίσει πολλά και συχνά προβλήματα, που ξεκινούν από το γεγονός της διάστασης που αναδεικνύεται ανάμεσα στους σχεδιασμούς της κι εκείνους του ΝΑΤΟ, ή τις διαφορές που προκύπτουν – κι εμποδίζουν την δική της πρόοδο- εξαιτίας των εθνικών πολιτικών. Παρόλα αυτά, στη δεκαετία που πέρασε, η Ευρωπαϊκή Άμυνα (ESDP) σημείωσε πρόοδο και άρχισαν να φαίνονται τα πρώτα θετικά αποτελέσματα.

Επιχειρήσεις

Η ESDP, προχώρησε ως σήμερα σε 23 διαφορετικές επιχειρήσεις στο έδαφος, αέρα και θάλασσα, χρησιμοποιώντας όχι μόνο στρατιωτικές δυνάμεις αλλά και πολιτικές. Από αυτές ήταν 6 στρατιωτικές επιχειρήσεις και οι υπόλοιπες 17 ήταν πολιτικές αποστολές, κυρίως αστυνόμευσης ή αστυνομικής εκπαίδευσης.

Το βασικό πρόβλημα ακόμη για την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Άμυνας παραμένει η οργάνωση μιας ισχυρής επιμελητείας και ενός μεγάλου κέντρου συγκέντρωσης και ανάλυσης πληροφοριών. Στα δυο αυτά σημεία, συναντά σοβαρές αρνητικές παρεμβάσεις από την Τουρκία, που ως μέλος του ΝΑΤΟ εμποδίζει την παροχή πληροφοριών και μέσων, ζητώντας να έχει και η ίδια αποφασιστικό ρόλο στο σχεδιασμό και τις τελικές αποφάσεις της ESDP, στην οποία δεν μπορεί να μετάσχει καθόσον εκτός ΕΕ.

Η «Λισαβόνα», τώρα ανοίγει νέους δρόμους για την ανάπτυξη μιας ενιαίας ευρωπαϊκής στρατιωτικής διοίκησης, που θα διαθέτει τόσο τα μέσα όσο και την δική της – ανεξάρτητη- πληροφόρηση προκειμένου να λαμβάνει τις αποφάσεις της αλλά και να δρα. Αυτό όμως θα απαιτήσει, σύμφωνα με όλα τα σενάρια περίπου μια ακόμη δεκαετία. Αλλά, το σημαντικό είναι πως το πρόγραμμα έχει ξεκινήσει.
Το πρωτεύων για ορισμένους ειδικούς, είναι να ξεπεραστούν τα προβλήματα που προέρχονται από τις εθνικές πολιτικές. Αλλά αυτό πλέον, σε μεγάλο μέρος, διευθετείται από την ύπαρξη ενός ευρωπαίου υπουργού εξωτερικών και μιας Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικών Σχέσεων και την αυξανόμενη συνείδηση των ευρωπαϊκών εθνικών κυβερνήσεων ότι η Ένωση θα αποκτά όλο και περισσότερο αυξανόμενο ρόλο στις διεθνείς υποθέσεις.