Σημαντικά προβλήματα έχουν παραμείνει ανεπίλυτα στα θέματα που αφορούν τη λειτουργία της Εκτελεστικής αλλά και της Νομοθετικής λειτουργίας του Ομοσπονδιακού Κράτους. Οι πρόνοιες που, κυρίως οι Τ/Κ προτείνουν εμφανίζουν ένα φόβο απέναντι στους δημοκρατικούς θεσμούς και της λειτουργίες μιας κυβέρνησης απεξαρτημένες από τις εντάσεις του παρελθόντος. Μοιάζει να θέλουν λύση χωρίς να θέλουν να ξεχάσουν το παρελθόν, που όμως ζητούν- ταυτοχρόνως- να το κάνουν οι Ε/Κ που είναι και τα θύματα της εισβολής και κατοχής. Επίσης εξ αρχής επιχειρούν να διαμορφώσουν ένα πλέγμα συνταγματικών ρυθμίσεων και προβλέψεων που δεν θα επιτρέψει στο αυριανό κράτος, να λειτουργήσει δυναμικά και αποδοτικά, καθώς κάθε πρόταση θα υποβάλλεται σε διαδικασίες ελέγχου επί μακρόν, προκειμένου να εξαντληθούν όλες οι περιπτώσεις ότι δεν θα οδηγεί σε παραβίαση των «θεμελιωδών κανόνων» που θεσπίζουν οι προτάσεις τους. Ο ΔΡΑΓΟΥΜΑΝΟΣ με βάση επίσημα κείμενα του ΕθνικούΣυμβουλίου της Κύπρου κάνει μια πρωτη αναφορά κι εκτίμηση των προτάσεων, που εμφανίζονται ως ένα σύγχρονο, κεκαλυμμένο "Σχέδιο Ανάν".
Εκτελεστική εξουσία
Στα ζητήματα της Εκτελεστικής Εξουσία η σύγκλιση των δύο μερών ως σήμερα είναι εμφανώς μικρότερη από πολλούς άλλους τομείς καθώς αποτελεί κι ένα από σημεία «κλειδιά» της όλης συμφωνίας. Βασικό πρόβλημα που αναφύεται από το σύνολο των προτάσεων είναι πως η Τ/Κ πλευρά επιχειρεί να διαμορφώσει ένα «πολιτικό μόρφωμα» γεμάτο παραδοξότητες το οποίο θα κληθεί να αποδεχθεί σαν μορφή ενιαίου κράτους η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι λοιποί διεθνείς Οργανισμοί. Τη στιγμή μάλιστα που συζητείται είναι ενδιαφέρον να πούμε ότι η όλη διαδικασία παρακολουθείται από πολλές άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν παρόμοια ή παραπλήσια προβλήματα και διαβλέπουν στη λύση του Κυπριακού ένα πιθανό μοντέλο για τους ίδιους… Εξάλλου γίνεται κι εδώ αποδεκτή η «αρχή του Σχεδίου Ανάν» για διπλή εκτελεστική εξουσία με ύπαρξη Γερουσίας (Άνω Βουλή) και Βουλή των Αντιπροσώπων (Κάτω Βουλή) και μάλιστα σύμφωνα με τις πληροφορίες μας η Γερουσία θα έχει «ίσο αριθμό Γερουσιαστών από κάθε κοινότητα», παραβιάζοντας την δημοκρατική αρχή της πλειοψηφίας.
Πρώτη βασική διαφοροποίηση είναι ότι ακόμη εξακολουθεί να υφίσταται η πρόνοια του «Σχεδίου Ανάν» για την λειτουργία «Προεδρικού Συμβουλίου» όπως προκύπτει από την Τ/Κ πρόταση ενώ οι Ε/κ μιλούν για «Υπουργικό Συμβούλιο». Αντίθετα οι Ε/Κ πλευρά αναφέρεται σε Πρόεδρο και Αντιπρόεδρο που θα εκλέγονται ως «ζευγάρι» (ticket) από καθολική ψηφοφορία όλων των Κυπρίων με βάση την αρχή της απόλυτης πλειοψηφίας (50%+1). Η Τ/Κ πλευρά απορρίπτει αυτή την πρόταση εμμένοντας στην εκλογή των Προέδρου και Αντιπροέδρου από την Γερουσία. Στο θέμα αυτό υπάρχει και άλλη διαφορά: Οι Τ/Κ μιλούν για Προεδρία που θα διαρκεί 12μηνο και θα εναλλάσσεται μέχρι τη συμπλήρωση της πενταετούς θητείας που προτείνουν. Δηλαδή, 3 χρόνια Ε/Κ και 2χρόνια Τ/Κ. Η έλληνο-κυπριακή πρόταση υποστηρίζει 6ετη θητεία με 4 χρόνια προεδρία από Ε/Κ και 2 χρόνια από Τ/Κ.
Η σύσταση του Υπουργικού Συμβουλίου είναι ένα ακόμη θέμα που θα έρθει για συζήτηση μιας και οι Τ/Κ θέλουν να διαθέτουν μηχανισμούς παρεμπόδισης των αποφάσεων που δεν θα τους είναι αρεστές κι έτσι ζητούν εκτός από την πλειοψηφία που θα στηρίζει τις αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου να μετέχουν στην πλειοψηφία τουλάχιστον και δυο μέλη προερχόμενα από κάθε κοινότητα ενώ, «αποφάσεις του Προεδρικού Συμβουλίου που αφορούν τια εξωτερικές σχέσεις, την αμυντική πολιτική, την ασφάλεια (αστυνομία) και τον Προϋπολογισμό θα απαιτούν τη συμφωνία τόσο του Προέδρου όσο και του Αντιπροέδρου». Στην πρόταση αυτή Ε/Κ πλευρά αντέδρασε δεχόμενη την ανάγκη μιας ψήφου τουλάχιστον από κάθε κοινότητα πέραν της ανάγκης για ύπαρξη πλειοψηφίας, ενώ ήδη έχει κάνει πρόβλεψη για 6 Ε/Κ υπουργούς και 3 Τ/Κ αλλοιώνοντας με τον τρόπο αυτό την ισχύουσα σχέση πληθυσμιακής πλειοψηφίας
Η Τ/Κ πλευρά επίσης θέλοντας να διασφαλίσει την παρουσία των προσώπων που θα εκλεγούν στο Υπουργικό Συμβούλιο (προφανώς ενδιαφέρεται για τους δικούς της) ζητά πέραν της διατήρησής τους για το σύνολο του χρόνου που εξελέγησαν να μην μπορεί να τους αποδοθεί μομφή για κανένα λόγο!
Μια ακόμη διαφορά είναι ο τρόπος που αντιμετωπίζεται ο μηχανισμός επίλυσης των διαφορών. Η προτεινόμενη από τους Ε/Κ λύση είναι να επιλύονται οι διαφορές με απλή πλειοψηφία μιας ομάδας από τον Πρόεδρο, Αντιπρόεδρο και δυο μέλη του Συμβουλίου (ένα από κάθε κοινότητα) και σε περίπτωση που δεν μπορεί να υπάρξει πάλι πλειοψηφία η ψήφος του προέδρου να δίνει τη λύση. Οι Τ/Κ προτείνουν να υπάρχει το δικαίωμα η προτεινόμενη από τους Ε/Κ επιτροπή να δίνει διαφορετικές λύσεις στο ζήτημα που προκύπτει αλλά δεν θέλουν να διευκολυνθεί ο Πρόεδρος να επιλύει το ζήτημα… Επίσης η επί «ίσοις όροις» συμμετοχή στο Συμβούλιο καταρρίπτει ακόμη μια φορά τη δημοκρατική συγκρότηση της Συμφωνίας και τη μετατρέπει σε ετεροβαρή για τους Ε/Κ. Τέλος, σε άλλο σημείο των Ε/Κ προτάσεων αναφέρεται ότι αν «12 γερουσιαστές απορρίψουν…» . Πουθενά όμως στα κείμενα δεν γίνεται μνεία του τελικού αριθμού εκλεγόμενων Γερουσιαστών για την Άνω Βουλή.
Ακόμη μια πρόνοια που ζητούν οι Τ/Κ προβλέπει πως πρέπει να υπάρχει διαχωρισμός προσώπων με βάση την κοινότητα προέλευσής τους, για τις θέσεις των υπουργών Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων αλλά και των υπουργών Οικονομικών και Εσωτερικών. Δημιουργούν και πάλι δηλαδή, ένα πλέγμα αντιθέσεων που αποτρέπει την ομαλή λειτουργία του κράτους και επιβάλλει επιλογές ασχέτως των πραγματικών αναγκών.
Συνεχίζουμε την Πέμπτη με τις προτάσεις για τη Δικαστική Εξουσία
