Αποκάλυψη νέου εγγράφου για λύση στο Κυπριακό με όρους Ανάν

H κυπριακή εφημερίδα «Ο ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ» σε πρωτοσέλιδο δημοσίευμά της με τίτλο «Στα χέρια Γ.Γ. η ‘πρόοδος’» και υπότιτλο «ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΟ: Τουρκικό έγγραφο για πλαίσιο λύσης αλλά και αδιέξοδο» συνεχίζει σε εσωτερική της σελίδα με δημοσίευμα του δημοσιογράφου Κώστα Βενιζέλου, με τίτλο «‘Πρόοδος’, εδώ, Άγκυρα το βιολί της» και υπότιτλο «ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΟ: Τουρκικό έγγραφο προετοιμάζει την επόμενη ημέρα», το οποίο αναφέρει τα εξής: «Tα Ηνωμένα Έθνη επιστράτευσαν τον Γενικό Γραμματέα Μπαν Κι Μουν για να σφραγίσει ‘πρόοδο’ ‘και ‘συγκλίσεις’ ώστε να δώσει συνέχεια στη διαδικασία. Την ίδια ώρα, όμως, η τουρκική πλευρά με έγγραφο που διαβίβασε σε ξένες κυβερνήσεις, το οποίο φέρνει στο φως της δημοσιότητας ο ‘Φ’, επιβεβαιώνει ότι βασικός στόχος της Άγκυρας είναι πως εάν θα υπάρξει λύση αυτή θα ανατρέπει το στάτους κβο προς όφελος των σχεδιασμών της. Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, που φθάνει σήμερα στην Κύπρο, θα έχει ενώπιον του τα αποτελέσματα του δεύτερου γύρου των εντατικών διαπραγματεύσεων. Σημείο αναφοράς η ανακοίνωση του Αλεξάντερ Ντάουνερ, ο οποίος μιλώντας εκ μέρους των Χριστόφια και Ταλάτ, έκανε λόγο για ‘σημαντική πρόοδο’ που επιτεύχθηκε. Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, η ‘επιτευχθείσα πρόοδος’ αφορά τα εξής ζητήματα:
Πρώτο, στο θέμα του FIR η τουρκική πλευρά αποδέχεται ότι θα είναι ενιαίο, αλλά να δημιουργηθούν δύο εποπτικά σημεία ελέγχου, ένα στην Κοκκινοτριμιθιά και ένα στο αεροδρόμιο Τύμπου (οι Τούρκοι επικαλούνται το γεγονός ότι... αγόρασαν πρόσφατα αναβαθμισμένα μηχανήματα ελέγχου!).
Δεύτερο, η τουρκική πλευρά αποδέχεται εκχώρηση περισσότερων αρμοδιοτήτων στην κεντρική κυβέρνηση σε συνδυασμό με την αναγνώριση πως θα είναι ‘εμφανής η συμμετοχή των Τ/Κ στους θεσμούς.
Τρίτο, στο θέμα των εξωτερικών σχέσεων δεν υπάρχουν συγκλίσεις, αλλά συζητήσεις. Η τουρκική πλευρά υποστηρίζει όπως τα συνιστώντα κράτη έχουν τη δυνατότητα σύναψης διεθνών συμφωνιών. Η ελληνική πλευρά θεωρεί πως μόνο σε θέματα εμπορίου και πολιτισμού μπορεί να ισχύσει.
Τέταρτο, υπάρχει σύγκλιση στο θέμα της εκ περιτροπής προεδρίας, παραμένουν οι διαφορές για τη διάρκεια της θητείας (προέδρου-αντιπροέδρου) και στη σύνθεση του υπουργικού.
Πληροφορίες αναφέρουν πως το κοινό ανακοινωθέν που θα αναγνώσει ο Γ.Γ. μετά τη συνάντηση που θα έχει με Χριστόφια και Ταλάτ θα είναι λιτό σε περιεχόμενο και δεν αναμένεται να εισέρχεται σε λεπτομέρειες. Το ζητούμενο είναι πώς θα καταγραφούν στη συνέχεια οι συγκλίσεις (έκθεση του Γ.Γ., προεδρική ανακοίνωση Συμβουλίου Ασφαλείας).
Πάντως σε σχέση με το τουρκικό έγγραφο για το Κυπριακό που διαβιβάσθηκε σε ξένες κυβερνήσεις, είναι πρόδηλο ότι προετοιμάζουν το έδαφος και για την περίπτωση αποτυχίας της διαδικασίας. Στοχεύουν βασικά στην απόδοση ευθύνης στην ελληνική πλευρά και την εξασφάλιση πλεονεκτημάτων για το ψευδοκράτος. Ενδιαφέρον έχει η κωδικοποίηση των τουρκικών θέσεων σε συνδυασμό και με το σκηνικό που επιχειρείται να διαμορφωθεί στο Κυπριακό και με την άφιξη του Γ.Γ.. Βασικά σημεία του εγγράφου αναφέρουν τα εξής:
• Εάν η εν εξελίξει διαδικασία των συνομιλιών αποτύχει εξαιτίας της αδιαλλαξίας των Ελληνοκυπρίων, το καθεστώς των Τουρκοκυπρίων δεν μπορεί να παραμείνει επί κενού. Υποδεικνύεται ότι αυτή η διευκρίνιση ‘θα ενθαρρύνει τους Ε/Κ για δίκαιη και βιώσιμη λύση’.
• Στο έγγραφο αυτό δεν υπάρχει αναφορά σε ομοσπονδία. Γίνεται συνεχής αναφορά σε τουρκικό συνιστών κράτος και ελληνικό συνιστών κράτος. Ούτε καν ελληνοκυπριακό και τουρκοκυπριακό.
• Αγνοεί εντελώς την κυριαρχία του κεντρικού κράτους. Αναφέρεται στην κυριαρχία που θα ασκούν τα συνιστώντα κράτη.
• Σημειώνεται ότι ο στόχος των διαπραγματεύσεων δεν είναι η μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ομοσπονδία ή σύνταξη νέου συντάγματος. ‘Στην πραγματικότητα, η συνεταιρική σχέση που ιδρύθηκε από τους δύο ‘λαούς’ το 1960 θα ανανεωθεί με τη συμφωνία’.
• Επαναλαμβάνουν τη θέση τους για να καταστεί η συμφωνία πρωτογενές δίκαιο όπως και το θέμα των παρεκκλίσεων (αναφέρεται στις περιπτώσεις της Ιρλανδίας και της Τσεχίας που κατάφεραν με απόφαση των ‘27’, να εξασφαλίσουν παρεκκλίσεις).
• Κατηγορεί την ε/κ πλευρά για τις έρευνες για εντοπισμό κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου και κάνει λόγο για ίσα δικαιώματα των Τ/K στους φυσικούς πόρους.
• Για την απόφαση στην υπόθεση Όραμς υποστηρίζουν ότι συνιστά ‘δικαστική πλάνη’, διαταράσσει τη δημόσια τάξη, αλλά και κινείται εναντίον ουσιαστικών παραμέτρων του ΟΗΕ. Επικαλούνται έκθεση του Γ.Γ., ημερομηνίας 27 Μαΐου 2005, σύμφωνα με την οποία το θέμα των περιουσιών είναι ευαίσθητο ζήτημα και για τις δυο πλευρές και θα λυθεί μέσα από διαπραγματεύσεις. Η απόφαση, υποστηρίζουν, θα σκληρύνει τη θέση των Ελληνοκυπρίων στις διαπραγματεύσεις.
Επικαλείται σχέδιο Ανάν το τουρκικό έγγραφο
Στο τουρκικό έγγραφο καταγράφονται δέκα βασικές παράμετροι της λύσης, οι οποίες ‘είναι αποτέλεσμα 40χρόνων διαπραγματεύσεων και κορυφώθηκε με το σχέδιο Ανάν, το 2004’.
Στις παραμέτρους αυτές αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής: Σημειώνει τη σχέση ισότητας των ‘δυο λαών’ και τονίζει ότι η σχέση μεταξύ των ‘δύο λαών’ του νησιού δεν είναι σχέση πλειοψηφίας - μειονότητας, αλλά των πολιτικά ίσων πλευρών, όπου δεν μπορεί να διεκδικήσει εξουσία ή δικαιοδοσία η μία επί της άλλης. Οποιαδήποτε μονομερής αλλαγή στη νέα κατάσταση πραγμάτων θα απαγορεύεται. Οι Συνθήκες Εγκαθίδρυσης, Εγγυήσεων και Συμμαχίας θα πρέπει να εφαρμόζονται, τηρουμένων των αναλογιών (utatis mutandis). Στη νέα κατάσταση πραγμάτων ο νέος συνεταιρισμός θα διατηρεί την ισορροπία ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία.
Προετοίμαζαν από το καλοκαίρι την κάθοδο του Γ.Γ.
Η επίσκεψη του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο είχε προγραμματισθεί από το περασμένο καλοκαίρι και ο σχεδιασμός αυτός μπήκε σε τροχιά εφαρμογής από το Σεπτέμβριο. Αρχικά οι αξιωματούχοι των Ηνωμένων Εθνών, κυρίως οι Πάσκο και Ντάουνερ, είχαν αποφασίσει να συνδέσουν την κάθοδο του Γ.Γ. με μία σημαντική εξέλιξη στο Κυπριακό. Τούτο είχαν πει και στον Μπαν Κι Μουν όταν συζήτησαν αρχικά το θέμα μαζί του. Στη συνέχεια αυτό εγκαταλείφθηκε καθώς τα δεδομένα και η πορεία των διαπραγματεύσεων δεν δικαιολογούσαν εφαρμογή του σχεδίου τους, όπως αρχικά διαμορφώθηκε. Ενόψει του γεγονότος ότι ήθελαν απαραιτήτως την παρουσία εδώ του Γ.Γ. δρομολόγησαν τις εντατικές διαπραγματεύσεις στις οποίες επένδυσαν σημαντικά ώστε να παραχθεί αποτέλεσμα και να ετοιμάσουν την κάθοδο του Γ.Γ. στο νησί.
Το γεγονός ότι οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν στο κεφάλαιο της Διακυβέρνησης διευκόλυνε την τουρκική πλευρά, η οποία απέφυγε τα δύσκολα και ακανθώδη ζητήματα, όπως αυτό της ασφάλειας, του εδαφικού, του περιουσιακού, των εποίκων. Δηλαδή στα θέματα που η Τουρκία θα έδειχνε προθέσεις και διαθέσεις και θα έμπαινε στη λογική του ‘δώσε’, δεν δυσκολεύθηκε καθόλου καθώς δεν συζητήθηκαν τα ζητήματα αυτά. Αντιθέτως, επέμεινε στη λογική του ‘πάρε’, καθώς τη διευκόλυνε και η διαδικασία όπως διαμορφώθηκε.
Είναι προφανές πως η τακτική αυτή ομηροποίησε την ε/κ πλευρά στη συζήτηση ενός θέματος για το οποίο δεν είσπραξε οφέλη. Και οι... μετακινήσεις της τουρκικής πλευράς ουσιαστικά αγγίζουν παραμέτρους του απορριφθέντος σχεδίου Ανάν.
Ο πρόεδρος Χριστόφιας ενημέρωσε τηλεφωνικά τους αρχηγούς των κομμάτων και θα συγκαλέσει Εθνικό Συμβούλιο αυτή την εβδομάδα».